Της Ζεζας Ζηκου


Κάθε τάξη έχει τους μύθους της. Η αστική τάξη τον μύθο του αυτοδημιούργητου επιχειρηματία, που ωστόσο γρήγορα κατέρρευσε κάτω από το βάρος της κρίσης. Το πέρασμα στα σαλόνια. Η δημοσιότητα. Τα δεκάδες απλήρωτα δάνεια. Οι αμύθητες δήθεν περιουσίες. Χρήματα που τελικά δεν υπήρξαν ποτέ. Ο μέγας χορηγός, ο φιλότεχνος και big κολεξιονέρ businessman με δεκάδες συνεντεύξεις, ο νεαρός, καλός οικογενειάρχης δεν ήταν τίποτε άλλο από μία μεγάλη φούσκα. Αγόραζε τα πάντα. Πίσω από την πλάτη του συνήθιζαν να ψιθυρίζουν. Ποιος είναι αυτός ο οποίος θέλει να αγοράσει τους πάντες και τα πάντα. Εκείνος όμως αγνοούσε τα κακόβουλα σχόλια. Προτιμούσε αρχικώς να μιλάει με… το μπλοκ των τραπεζικών επιταγών του και μετά με την τράπεζα του, την Proton Bank. Και έπειτα χαμογελούσε πλατιά στον φακό των φωτογράφων. Το τέλος της ιστορίας του θλιβερό, όπως του Κοσκωτά.

Το life story του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη και των υπολοίπων... είναι γνωστό. Στην πραγματικότητα, πίσω από τις υπερπολυτελείς επαύλεις στην Αθήνα και τη Μύκονο, τα θηριώδη jeep και τις γυαλιστερές Porsche, τα ατέλειωτα parties και τα λίαρ τζετ υπήρχαν μόνο δάνεια. Η πρωτοφανής οικονομική κρίση τους προσγείωσε στη σκληρή πραγματικότητα. Τραγικές καταστάσεις στις πλάτες μιας πτωχευμένης Ελλάδας…

Και η αγροτική τάξη τον μύθο του επιδοτούμενου αγρότη, που ήλπιζε πως καμία χρονιά δεν θα ήταν πια δίσεκτη χάρη στην κοινή αγροτική πολιτική της Ευρώπης.

Η κρίση... διέψευσε πολλούς μύθους. Και αποκάλυψε τη γύμνια της ευρωπαϊκής εμμονής στην απελευθέρωση της αγροτικής οικονομίας, που στέρησε από τις χώρες κάθε εργαλείο με το οποίο θα μπορούσαν να τη ρυθμίζουν. Τι κι αν καταβυθίστηκε ο φιλελεύθερος μύθος και όλες οι κυβερνήσεις παρενέβησαν μαζικά για να σώσουν τις τράπεζές τους. Τι κι αν οι ΗΠΑ υιοθετούν «αντικυκλικές αγροτικές ενισχύσεις» για να στηρίξουν την εγχώρια αγροτική οικονομία. Στην Ευρώπη καταναλώνουμε ολοένα και περισσότερα εισαγόμενα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, αλλά στις Βρυξέλλες το δόγμα της απελευθέρωσης των αγορών ζει και βασιλεύει. Και η ευρωπαϊκή κοινή αγροτική πολιτική εμμένει στη δική της λογική: περιορισμός των κρατικών παρεμβάσεων, μείωση της αλληλεγγύης προς τους αγρότες. Γνωρίζουν άραγε πως τα τελευταία 60 χρόνια η γεωργία ήταν η πιο παραγωγική από κάθε άλλον τομέα της οικονομίας; Γνωρίζουν ότι σε χώρες υποτίθεται φιλελεύθερες, όπως οι ΗΠΑ, οι αγρότες τους είναι πολύ πιο χρεωμένοι από όσο οι δικοί μας;

Η πολιτική των επιδοτήσεων, που αρχικός στόχος της ήταν να διατηρηθούν τεχνητά χαμηλές οι τιμές των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων χωρίς να υποστεί απώλειες το αγροτικό εισόδημα, έχει καταντήσει μια αμαρτωλή ιστορία. Το μεγαλύτερο μέρος των επιδοτήσεων δεν καταλήγει στα χέρια των μικρομεσαίων αγροτών, αλλά στις τσέπες μεγάλων αγροτοβιομηχανικών επιχειρήσεων. Σε έρευνα των New York Times έχουν ήδη αποκαλυφθεί οι σκοτεινές πλευρές αυτής της πολιτικής.

Περίπου ο μισός προϋπολογισμός της κοινής αγροτικής πολιτικής (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπολογίζεται πως καταλήγει σε μεγαλοκτηματίες που μάλλον δεν τα είχαν ιδιαίτερη ανάγκη, όπως η βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας, ο πρίγκιπας Αλβέρτος του Μονακό και η Καθολική Εκκλησία. Και εκατοντάδες εκατομμύρια επιδοτήσεων στα ταμεία επιχειρήσεων που ελάχιστη σχέση έχουν με τη γεωργία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης όλων των δραστηριοτήτων «που συμβάλλουν στην αγροτική ανάπτυξη», όπως της οδοποιίας ή των εξαγωγικών αγροτικών επιχειρήσεων (στις οποίες καταβάλλεται η διαφορά της ευρωπαϊκής τιμής από τη διεθνή τιμή ενός προϊόντος).

Πάντως, προχθές, με περισσή αισιοδοξία, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς δήλωσε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να διαπραγματευτεί στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ το πριμ της εγκατάστασης νέων αγροτών να ανέλθει στα 50.000 ευρώ. Αλλωστε, πρόθεση της Ε.Ε. είναι το 2% του συνολικού ποσού της νέας ΚΑΠ να διοχετευθεί σε νέους αγρότες, καθώς μόνο το 6% του αγροτικού δυναμικού στην Ευρώπη είναι κάτω των 35 ετών. Και ανακοίνωσε την πίστωση στους λογαριασμούς γεωργών και κτηνοτρόφων, ποσού ύψους 1,1 δισ. ευρώ. Με το ποσό αυτό, οι συνολικές καταβολές προς τον αγροτικό τομέα ανέρχονται σε 2,5 δισ. ευρώ το τελευταίο εξάμηνο. Και διαβεβαίωσε ότι θα διασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερα αγροτικά κονδύλια για την καινούργια περίοδο. Δηλαδή, μεταξύ του 2014 και του 2020.

Και πολλοί διερωτήθηκαν γιατί ο Σαμαράς μοιράζει λεφτά στους αγρότες; «Μυρίζει» προετοιμασία για εκλογές;