Οι χώρες και οι … λύσεις για την Ευρώπη
Οι ηγέτες της Ευρώπης συγκεντρώνονται στις Βρυξέλλες για άλλη μια φορά για μια σύνοδο κορυφής κρίσης. To επίκεντρο των πανευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση του ενιαίου νομίσματος είναι η πολυαναμενόμενη ένωση τραπεζών.Αυτό είναι λάθος. Η αποφυγή μελλοντικών κρίσεων εξαρτάται πολύ περισσότερο από την αποφυγή ελαττωματικών εγχώριων πολιτικών και λιγότερο από την πανευρωπαϊκή διακυβέρνηση. Σωστές εσωτερικές πολιτικές είναι ζωτικής σημασίας για τις μεγαλύτερες χώρες της ευρωζώνης. Λόγω του μεγέθους τους, οι χώρες αυτές υπόκεινται σε μικρότερου βαθμού πειθαρχία προς τις αγορές από ότι οι υπόλοιποι. Οι οικονομίες τους έχουν επίσης ένα μεγάλο αντίκτυπο στην ευρωζώνη ως σύνολο.
Εάν η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα με προβλήματα στην ευρωζώνη δεν θα υπήρχε λόγος για την κρίση. Αλλά θέματα που έχουν συσσωρευτεί και σε μεγάλες χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία σοβαρεύουν την κατάσταση. Ευτυχώς και οι δύο, μαζί με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, έχουν βελτιώσει πολύ τις πολιτικές τους. Η εστίαση είναι ως εκ τούτου τώρα στη Γαλλία. Και είναι η σειρά της Γαλλίας να αναλάβει τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις - τόσο προς όφελός της αλλά και για την ευρωζώνη στο σύνολό της.
Οι πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως δημοσιονομικοί κανόνες και η ενίσχυση της μακροοικονομικής εποπτείας, είναι σημαντικές. Αλλά μια προσέγγιση από πάνω προς τα κάτω από μόνη της δεν επαρκεί για την πρόληψη μελλοντικών κρίσεων. Δεν υπήρξε καμία έλλειψη ευρωπαϊκών κανόνων πριν από την οικονομική κρίση. Αλλά ήταν όλα διερυγμένα – πράγμα που μαρτυρεί και η θλιβερή ιστορία του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Υπάρχουν επίσης όρια στην αποτελεσματικότητα της επίσημης εποπτείας: δεν θα υπάρχει πάντα το κίνητρο, ή η ικανότητα, να εντοπιστούν επικίνδυνες τάσεις. Για παράδειγμα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν είχε προειδοποιήσει για την Ελλάδα πριν από το 2008,.
Οι πανευρωπαϊκές προσεγγίσεις δεν μπορεί να υποκαταστήσουν τη βελτίωση της εσωτερικής πολιτικής κουλτούρας. Αυτό θα πρέπει να τονιστεί μέσα από το θετικό ρόλο της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των δυνάμεων της αγοράς. Η δημιουργία ενός τέτοιου οικονομικού πολιτισμού αποτελεί πρόκληση για τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης στις χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες εμφανίζουν μια ισχυρή κρατικιστική προκατάληψη. Στο ελάχιστο, οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης θα πρέπει να σταματήσουν να εξισώνουν το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο με ένα μεγάλο (και συχνά άσχημα δομημένο) κράτος πρόνοιας, και να σταματήσουμε όλοι να κατηγορούμε τις αγορές για τα προβλήματα που προκαλούνται από ελαττωματικές πολιτικές.
Ακόμη και στις ΗΠΑ, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν μπορεί να εμποδίσει ελαττωματικές πολιτικές σε επιμέρους πολιτείες και η διόρθωση αυτών των στρεβλώσεων είναι δυνατή σε κεντρικό επίπεδο. Οι ομοσπονδιακές πολιτικές των ΗΠΑ, όπως οι φορολογικές νομοθεσίες απέχουν από το ιδανικό κατά κοινή ομολογία. Το γεγονός αυτό φαίνεται να αγνοείται σε μεγάλο βαθμό από τις δυνάμεις εκείνες στην ΕΕ που βλέπουν μια «ομοσπονδιακή Ευρώπη» ως την απόλυτη λύση στα οικονομικά προβλήματα της ευρωζώνης.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτής της πεποίθησης είναι η ιδέα της ένωσης τραπεζών της ευρωζώνης, που ενδεχομένως θα συνεπαγόταν μια ενιαία εποπτική αρχή, κοινή ασφάλιση των καταθέσεων και ένα κοινό μηχανισμό για την εκκαθάριση χρεοκοπημένων τραπεζών. Η Τραπεζική Ένωση έχει προταθεί ως μια λύση για το πρόβλημα των επικίνδυνων οικονομικών δεσμών μεταξύ των κυβερνήσεων και των εγχώριων τραπεζών, η οποία με τη σειρά της έχει αποδοθεί σε ελλείψεις στην εγχώρια τραπεζική εποπτεία.
Η διάγνωση μπορεί να περιέχει μια δόση αλήθειας, αλλά είναι ελλιπής, και ενδεχομένως παραπλανητική.
Για να δείτε πως, ας διακρίνουμε μεταξύ δύο είδη κρίσεων. Η πρώτη, στην οποία τα δημοσιονομικά προβλήματα οδηγούν σε οικονομική καταστροφή, είναι το παράδειγμα της Ελλάδας. Ξεκινά με την υπερβολική συσσώρευση δημοσίου χρέους, το οποίο σε μεγάλο βαθμό ανήκει σε εγχώριες τράπεζες. Όταν η δημοσιονομική φούσκα σκάει απειλούνται πρώτα οι εγχώριες δανειστές. Τέτοιες κρίσεις ενθαρρύνονται από τους παγκόσμιους κανονισμούς που ενθαρρύνει τις τράπεζες να δανείζουν τα κράτη τους, ανεξάρτητα από τους κινδύνους που αναλαμβάνουν. Πριν από κάθε νέα θεσμική μεταρρύθμιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτές οι στρεβλώσεις στους παγκόσμιους κανονισμούς θα πρέπει να διορθωθούν. Επιπλέον, μια λύση σε αυτό το πρόβλημα πρέπει να περιλαμβάνει την ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, η οποία απαιτεί μια αλλαγή στην εθνική πολιτική κουλτούρα.
Παραδείγματα της δεύτερης κατηγορίας κρίσης, στην οποία η οικονομική κρίση οδηγεί σε φορολογική κρίση, περιλαμβάνουν την Ιρλανδία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Ξεκινά με μια ιδιωτική πιστωτική έκρηξη. Όταν η έκρηξη μετατρέπεται σε κατάρρευση καταλήγει σε μια σοβαρή ύφεση, που σχετίζεται και με τα δημόσια οικονομικά. Αντίθετα προς τη διαδεδομένη πεποίθηση, τα ιδιωτικά φράγματα πιστοληπτικής ικανότητας δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο της αγοράς. Οι τράπεζες μπορούν να ενθαρρύνονται να δανείζουν σε φούσκες μέσα από κακές πολιτικές, όπως υπερβολικά χαμηλά επιτόκια, ή πολιτικοποιημένη κατανομή πιστώσεων (που μπορεί να εξηγήσει τις δράσεις των Fannie Mae και Freddie Mac στις ΗΠΑ, των Cajas στην Ισπανία και των Landesbanken στη Γερμανία πριν από το 2008) . Όσο παραμένουν οι πολιτικές αυτές, τα σχέδια για τραπεζική ένωση παραβλέπουν σημαντικές αιτίες του προβλήματος που υποτίθεται ότι πρέπει να λύσουμε.
Υπάρχουν, επίσης, σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή της ένωσης τραπεζών. Οι μεγάλες ιδέες αποτελούν φτωχό υποκατάστατο για τα λεπτομερή σχέδια. Η νέα ευρωπαϊκή εποπτεία μπορεί να δημιουργηθεί εάν η δημοσιονομική ευθύνη παραμένει σε εθνικό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί ή δεν μπορεί να είναι ο ρυθμιστής. Τα εκτός-ευρωζώνης κράτη που εξαρτώνται από τράπεζες της ευρωζώνης μπορεί να είναι ευάλωτα σε ρυθμιστικές αποφάσεις που δεν μπορούν να επηρεάσουν. Η τραπεζική Ένωση, και άλλες πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, μπορεί να είναι χρήσιμες μεταρρυθμίσεις. Αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσουν την κανονιστική μεταρρύθμιση και την βελτίωση των πολιτικών των χωρών της ευρωζώνης, που αποτελούν και το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Πηγή: sofokleous10