Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα πιο ταχέως αναπτυσσόμενα και ανησυχητικά προβλήματα υγείας στην Αμερική. Εάν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) είναι πολύ ανεβασμένος, εάν δηλαδή το βάρος σας είναι σημαντικά περισσότερο από ότι θεωρείται υγιές για το ύψος σας, αυξάνει σημαντικά ο κίνδυνος για σοβαρά προβλήματα υγείας, μεταξύ άλλων: υπέρτασης, καρδιαγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικού, σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, παθήσεων της χοληδόχου κύστης, χρόνιας κόπωσης, άσθματος, υπνικής άπνοιας, και κάποιων μορφών καρκίνου.

Για τις γυναίκες η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα γονιμότητας. Ενώ υπάρχουν και μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι σοβαρές περιπτώσεις παχυσαρκίας μειώνουν το προσδόκιμο ζωής, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για νεαρό ενήλικο άτομο.

Γιατί παχαίνουμε;

Τα αίτια για την παχυσαρκία σπάνια περιορίζονται απλά σε γενετικούς παράγοντες, σε παρατεταμένη υπερφαγία ή στην καθιστική ζωή.

Αυτό που κάνουμε, ή δεν κάνουμε, συχνά είναι αποτέλεσμα του τι σκεφτόμαστε ή νιώθουμε. Για παράδειγμα εάν κάποιος νιώθει στεναχωρημένος, αγχωμένος, ή πιεσμένος μπορεί να οδηγηθεί σε μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού από ότι συνήθως. Εάν δεν αντιμετωπίσει τα συναισθήματα αυτά, όποια και αν είναι, αυτές οι βραχύχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης, θα οδηγήσουν σε μακρόχρονα προβλήματα.

Μυαλό και σώμα

Η παχυσαρκία συχνά συνυπάρχει με την κατάθλιψη, το ένα μπορεί να προκαλέσει αλλά και να επηρεάσει το άλλο.

Παρότι οι γυναίκες είναι ελάχιστα πιο πιθανό να έχουν επικίνδυνα υψηλό για την υγεία τους ΒΜΙ σε σύγκριση με τους άνδρες, ωστόσο είναι πολύ πιο ευάλωτες στον κύκλο παχυσαρκίας-κατάθλιψης. Σύμφωνα με μια μελέτη, η παχυσαρκία στις γυναίκες συνδέεται με 37% αύξηση του κινδύνου για μείζονα κατάθλιψη. Επίσης, υπάρχει μεγάλη συσχέτιση ανάμεσα στις γυναίκες που έχουν υψηλό ΒΜΙ και τη συχνότητα αυτοκτονικών σκέψεων.

Η κατάθλιψη μπορεί τόσο να προκαλεί όσο και να προέρχεται από το άγχος, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στις διατροφή και στις δραστηριότητες του ατόμου. Πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι δυσκολεύονται να συνέλθουν από ξαφνικά ή έντονα συναισθηματικά γεγονότα (όπως για παράδειγμα απώλεια κάποιου κοντινού φίλου, ή μέλους της οικογένειας, απώλεια εργασίας, ή σοβαρό ιατρικό πρόβλημα) χωρίς να το συνειδητοποιούν αρχίζουν να καταναλώνουν πολλές «κακές» τροφές ή να παραμελούν την άσκηση. Πολύ γρήγορα αυτές οι συμπεριφορές γίνονται συνήθεια και μετά αλλάζουν δύσκολα.

Η σχέση παχυσαρκίας και κατάθλιψης

Τα επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού, μια συμπεριφορά που συνδέεται τόσο με την παχυσαρκία όσο και με άλλες καταστάσεις όπως είναι η νευρική ανορεξία, αποτελούν επίσης συμπτώματα κατάθλιψης. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε με άτομα που είχαν προβλήματα υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού, βρήκε ότι το 51% είχε ιστορικό μείζονος κατάθλιψης. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι οι παχύσαρκες γυναίκες με διατροφική διαταραχή, οι οποίες είχαν υποστεί πειράγματα και κοροϊδίες σχετικά με την εμφάνισή τους αργότερα ανέπτυξαν απέχθεια προς το σώμα τους και κατάθλιψη.

Τι μπορεί να γίνει

Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και όλων των προβλημάτων που σχετίζονται με τον ελέγχου του σωματικού βάρους προϋποθέτουν την υιοθέτηση νέων συνηθειών και ενός υγιούς τρόπου ζωής, χωρίς όμως κανείς να προσπαθεί να κάνει δραστικές αλλαγές στις διατροφικές του συνήθειες ή τις δραστηριότητές του. Σε μια τέτοια περίπτωση, όχι μόνο θα κινδύνευε κανείς να περιπλέξει ένα ήδη επικίνδυνο πρόβλημα υγείας αλλά θα παρέβλεπε και τη βασική συμπεριφορά και τα συναισθηματικά ζητήματα που οδήγησαν στην παχυσαρκία εξ αρχής.

Αντί για αυτό, σκεφτείτε το ενδεχόμενο μιας ομαδικής προσέγγισης που περιλαμβάνει αρκετούς εξειδικευμένους επαγγελματίες. Ο γιατρός σας θα σας βοηθήσει να υιοθετήσετε ένα ασφαλές πρόγραμμα διατροφής και άσκησης. Ένας ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει με το συναισθηματικό στοιχείο αυτής της εξίσωσης, στην αντιμετώπιση του άγχους, της κατάθλιψης ή των εμπειριών που οδήγησαν στην πρόσληψη του βάρους. Ασκήσεις μυαλού και ...σχέσεων για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας

Ορισμένα πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς για να βοηθηθεί ή να βοηθήσει κάποιον από το οικείο οικογενειακό του περιβάλλον, με πρόβλημα παχυσαρκίας είναι:

• Σκεφτείτε τι τρώτε και για ποιο λόγο. Καταγράψτε τις διατροφικές σας συνήθειες, οτιδήποτε τρώτε, πότε και πόσο φάγατε. Επίσης, γράψτε τι σκεφτόσασταν εκείνη τη στιγμή. Σας είχε στεναχωρήσει ή σας αγχώσει κάτι; Ή απλά είχατε μόλις ολοκληρώσει μια πιεστική εργασία και νιώθατε την ανάγκη για λίγο «φαΐ της παρηγοριάς;»

• Χωρίς να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, μειώστε τις μερίδες που τρώτε. Ενώ δεν θα υπάρχει η αίσθηση της στέρησης που συνοδεύει την προσεκτική διατροφή, σύντομα θα ανακαλύψετε ότι θα σας ικανοποιούν και μικρότερες μερίδες. Αυτό επίσης θα σας δώσει μια βάση για να ελέγξετε την όρεξή σας ακόμη περισσότερο.

• Σημειώστε ότι ενώ η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας συχνά μειώνει τα καταθλιπτικά συναισθήματα, η απώλεια βάρους ποτέ δεν επιτυγχάνει εάν εξακολουθεί να σας βαραίνει το άγχος και τα υπόλοιπα αρνητικά συναισθήματα. Μπορεί να πρέπει να ασχοληθείτε με την επίλυση αυτών των ζητημάτων πριν ξεκινήσετε με πρόγραμμα για την απώλεια βάρους.

• Η απώλεια βάρους είναι πάντοτε πιο εύκολη όταν έχεις την υποστήριξη των φίλων και της οικογένειας. Προσπαθήστε να εντάξετε ολόκληρη την οικογένεια σε μια πιο υγιεινή διατροφή. Σε πολλά νοσοκομεία και σχολεία επίσης, υπάρχουν ομάδες υποστήριξης που απαρτίζονται από άτομα που αλληλοϋποστηρίζονται και ενθαρρύνουν το ένα το άλλο. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε τέτοιες ομάδες χάνουν περισσότερο βάρος από ό,τι εάν το έκαναν μόνοι τους.

• Αξιοποιήστε τους «κολλητούς». Ζητήστε από κάποιο φίλο ή μέλος της οικογένειάς σας να έχει το νου του για να παρέχει ηθική υποστήριξη, όταν θα είστε έτοιμοι να κάνετε την «παρασπονδία» και να ξεφύγετε από τους στόχους σας στο νέο τρόπο ζωής. Απλά βεβαιωθείτε ότι δεν ανταγωνίζεστε με αυτό το άτομο στο θέμα απώλειας βάρους.

• Μην σας γίνεται εμμονή όταν ξεφύγετε και φάτε παραπάνω. Αυτό παρατηρείται συχνά με τις γυναίκες που έχουν την τάση να είναι υπερβολικά αυστηρές και σκληρές με τον εαυτό τους που δεν πειθάρχησαν με το πρόγραμμα που είχαν. Παρατηρήστε ποιες σκέψεις ή συναισθήματα σας οδήγησαν να φάτε περισσότερο κάποια συγκεκριμένη ημέρα, και με ποιο τρόπο μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε χωρίς να «πέσετε με τα μούτρα στο φαΐ». Ένας ψυχολόγος θα σας βοηθήσει να φτιάξετε ένα σχέδιο δράσης για να αντιμετωπίσετε αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα.