Πώς και πότε θα φτάσει ο Παπακωνσταντίνου στο Ειδικό Δικαστήριο
Ολόκληρη η κυβέρνηση έχει συναινέσει στην συγκρότηση
Προκαταρκτικής (ή Προανακριτικής όπως συνηθίζεται να αποκαλείται)
Επιτροπής και επιχειρεί να προχωρήσει στην αυτοκάθαρση θυσιάζοντας σε
πρώτη φάση τον πρώην ισχυρό άνδρα του ΠΑΣΟΚ επί κυβέρνησης Παπανδρέου Γιώργο Παπακωνσταντίνου.
Τα τρία κόμματα που απαρτίζουν την κυβέρνηση παρέκαμψαν την Εξεταστική Επιτροπή για την υπόθεση της διαχείρισης της λίστας Λαγκάρντ με βάση το άρθρο 86 του Συντάγματος διότι θεωρήθηκε ως διαδικασία που θα έριχνε στα μαλακά τον πρώην «τσάρο» και προχωρούν σε ψηφοφορία στη Βουλή για τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής, η οποία οδηγεί στο Ειδικό Δικαστήριο.
Ποιοί συμμετέχουν στην Προκαταρκτική
Πρόταση υπογεγραμμένη από 30 τουλάχιστον βουλευτές προϋποθέτει ο κανονισμός της Βουλής προκειμένου να συζητηθεί η συγκρότηση προανακριτικής επιτροπής για τη διερεύνηση όχι μόνον πολιτικών αλλά και ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών πρώην υπουργών. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει, μάλιστα, να περιγράφεται σαφώς η αποδιδόμενη κατηγορία.
Η πρόταση για τη συγκρότηση της προανακριτικής εισάγεται προς συζήτηση στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου όπου απαιτείται, σε μυστική ψηφοφορία, η θετική ψήφος 151 βουλευτών. Η διαδικασία αυτή προβλέπεται για τις 14 Ιανουαρίου.
Ποιοί συμμετέχουν στην Προανακριτική Επιτροπή
Στην προανακριτική επιτροπή συμμετέχουν αναλογικά εκπρόσωποι όλων των κομμάτων και δίδεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου της, δηλαδή έκδοσης του πορίσματος της. Οταν ολοκληρωθεί η ενδεχόμενη απόφαση παραπομπής πρέπει πάλι να εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία της Βουλής, προκειμένου στη συνέχεια η απόφαση να διαβιβασθεί στο Δικαστικό Συμβούλιο και, εν συνεχεία, στο Ειδικό Δικαστήριο.
Μεσολαβεί το Δικαστικό Συμβούλιο
Αν η Προανακριτική επιτροπή της Βουλής αποφασίσει να παραπέμψει τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου στο Ειδικό Δικαστήριο τότε μεσολαβεί το Δικαστικό Συμβούλιο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από δύο μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και τρία μέλη του Αρείου Πάγου και το οποίο εποπτεύει την ποινική προδικασία της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου είναι άλλα από τα μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου. Με απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου ορίζεται ένα από τα μέλη του που ανήκει στον Αρειο Πάγο ως ανακριτής. Η προδικασία λήγει με την έκδοση βουλεύματος. Με αυτόν τον τρόπο η υπόθεση φθάνει ώριμη προς εκδίκαση στο ακροατήριο.
Το Δικαστικό Συμβούλιο αποφασίζει για τη διενέργεια ιδιαίτερα επαχθών για τον κατηγορούμενο ανακριτικών πράξεων (άρση τραπεζικού ή τηλεφωνικού απορρήτου κλπ.).
Επίσης το ΔΙκαστικό Συμβούλιο αποφασίζει για την προσωρινή κράτηση ή όχι του κατηγορουμένου, αποφασίζει την άνευ όρων ή υπό όρους αποφυλάκιση προσωρινά κρατούμενου κατηγορουμένου, αποφασίζει ως μόνο αρμόδιο την άρση τηλεφωνικού απορρήτου στο πλαίσιο ανάκρισης ή προανάκρισης, αποφασίζει αν συντρέχει λόγος εξαίρεσης του εισαγγελέα ή του ανακριτή στο στάδιο της προδικασίας αν υποβληθεί σχετικό αίτημα, κηρύσσει μετά από σχετικό αίτημα την ακυρότητα ανακριτικών πράξεων κατά το στάδιο της προδικασίας και διατάσσει την επανάληψή τους, διατάσσει ανάλυση DNA αν το κρίνει απαραίτητο κατά τις προϋποθέσεις του νόμου.
Τελικό στάδιο το Ειδικό Δικαστήριο
Το Ειδικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο για υποθέσεις ποινικής ευθύνης Υπουργών (παλαιότερα ονομαζόταν Υπουργοδικείο). Η συγκρότηση και η αρμοδιότητά του ρυθμίζονται στο άρθρο 86 παρ. 4 του Συντάγματος.
Το δικαστήριο αυτό έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να εκδικάζει ποινικά αδικήματα που τελέστηκαν από μέλη της Κυβέρνησης και Υφυπουργούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Επίσης σε αυτό το δικαστήριο παραπέμπεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τα εγκλήματα της εσχάτης προδοσίας και της με πρόθεση παραβίασης του Συντάγματος. Το δικαστήριο αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.
Παλαιότερα συγκροτούνταν από τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου ως πρόεδρο και από δώδεκα (12) τακτικούς και έξι (6) αναπληρωματικούς δικαστές μεταξύ όλων των αρεοπαγιτών και προέδρων εφετών που είχαν προαχθεί πριν από την κατηγορία, οι οποίοι κληρώνονταν από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση της Βουλής.
Οι δικαστές με τα «γουνάκια»
Μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 το Ειδικό Δικαστήριο συγκροτείται από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώνονται από τον Πρόεδρο της Βουλής. Πρόεδρος ορίζεται ο ανώτερος σε βαθμό και μεταξύ ισοβάθμων ο αρχαιότερος από τα μέλη του Αρείου Πάγου.
Όπως σε όλα τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας, έτσι και σε αυτό οι δικαστές φορούν τήβεννο (σε αντίθεση με τους δικαστές των υπολοίπων δικαστηρίων).
Πότε έχει ξαναστηθεί Ειδικό Δικαστήριο
Η διαδικασία περί ευθύνης Υπουργών έχει κινηθεί ως τώρα από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους 15 φορές. Το Ειδικό Δικαστήριο έχει εκδικάσει συνολικά τέσσερις υποθέσεις: τα Σιμωνιακά το 1875, το σκάνδαλο Χατζηπάνου το 1951 και κατά τη Μεταπολίτευση (με την παλαιά του συγκρότηση) το σκάνδαλο με το γιουγκοσλαβικό καλαμπόκι το 1990 και το σκάνδαλο Κοσκωτά το 1992.
Έχουν καταδικαστεί 8 πρώην Υπουργοί και Υφυπουργοί και έχει αθωωθεί ένας πρώην Πρωθυπουργός. Οι συχνές παραπομπές ακόμη και σύσσωμων Κυβερνήσεων και αντίστοιχα οι αναστολές της διαδικασίας πριν φθάσει η υπόθεση στο Ειδικό Δικαστήριο δείχνουν ότι πολλές φορές τα κίνητρα ήταν μάλλον πολιτικά.
Λίγα τα Ειδικά Δικαστήρια
Αναλυτικά οι περιπτώσεις θέσης σε εφαρμογή των διατάξεων περί ποινικής ευθύνης Υπουργών από συστάσεως του ελληνικού κράτους:
Ο Υπουργός Οικονομικών Ν. Πονηρόπουλος το 1847 (πλαστογραφία πρωτοκόλλων περί της τιμής των σιτηρών, η Βουλή δεν τον παρέπεμψε τελικώς).
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης Δ. Βούλγαρη, το 1875 (εκλογικές παραβάσεις, απαλλαγή λόγω "ακυρώσεως του κατηγορητηρίου").
Ο Υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Ι. Βαλασόπουλος και ο Υπουργός Δικαιοσύνης Β. Νικολόπουλος, το 1876 για τα λεγόμενα Σιμωνιακά (δωροδοκία και εκβίαση ο πρώτος, συναυτουργία σε δωροδοκία ο δεύτερος), καταδικάστηκαν ο πρώτος σε φυλάκιση ενός έτους, τριετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και 56.200 δρχ. χρηματική ποινή υπέρ πτωχοκομείου και ο δεύτερος σε φυλάκιση δέκα μηνών.
Ο Πρωθυπουργός Χ. Τρικούπης το 1892 (μη εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, παράνομη δανειοδότηση, δεν έγινε η παραπομπή τελικώς)
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης Σ. Σκουλούδη, το 1916 (δεν παραπέμφθηκαν τελικώς)
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης Θ. Παγκάλου, το 1926 (δεν παραπέμφθηκαν τελικώς)
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος το 1930 (ενώπιον 30μελούς επιτροπής της Γερουσίας) για απιστία σχετικά με την εκχώρηση άδειας καζίνο στην Ελευσίνα, καταδικάστηκε σε 2 χρόνια φυλάκιση και πενταετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων.
Ο Υπουργός Π. Χατζηπάνος το 1950 για το σκάνδαλο Χατζηπάνου (απιστία κατά του Δημοσίου, ατασθαλίες κατα τη διανομή πετρελαίου) καταδικάστηκε το 1951 σε φυλάκιση 2 μηνών με τριετή αναστολή.
Μέλη της υπηρεσιακής κυβέρνησης Κ. Δόβα το 1962 (δεν παραπέμφθηκαν τελικώς)
Έξι Υπουργοί της Κυβέρνησης Κ. Καραμανλή (Κ. Καραμανλής, Ν. Μάρτης, Α. Πρωτοπαπαδάκης, Π. Παπαληγούρας, Δ. Χέλμης, Λ. Μπουρνιάς) το 1965 (εκ προθέσεως βλάβη των συμφερόντων του κράτους, δεν παραπέμφθησαν τελικώς)
Ένας ακόμη Υπουργός και δύο Υφυπουργοί της Κυβέρνησης Κ. Καραμανλή το 1965 (Ε. Αβέρωφ, Α. Γεροκωστόπουλος και Δ. Δαβάκης, παράνομη διαχείριση και διάθεση μυστικών κονδυλίων δεν παραπέμφησαν τελικώς).
Ειδικά Δικαστήρια στη Μεταπολίτευση
Ο Υφυπουργός Οικονομικών Ν. Αθανασόπουλος, παραπέμφθηκε το 1989, δικάστηκε το 1990 (ηθική αυτουργία σε έκδοση ψευδών βεβαιώσεων, χρήση πλαστού εγγράφου, απλή συνέργεια σε νόθευση βιβλίων απόπλου-κατάπλου λιμεναρχείου Καβάλας), καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης τριών ετών και έξι μηνών η Βουλή, όμως, τη 17η Ιανουαρίου 1994, συγκατατέθεσε στην άρση των εννόμων συνεπειών αυτής της καταδίκης
Ο Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου και οι Υπουργοί Εθνικής Οικονομίας Π. Ρουμελιώτης, Οικονομικών Δ. Τσοβόλας, Δικαιοσύνης Μ. Κουτσόγιωργας, ο Υφυπουργός Βιομηχανίας, Έρευνας, Τεχνολογίας Γ. Πέτσος, παραπέμφθηκαν το 1989 και η δίκη έγινε το 1992.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο
Ο Α. Παπανδρέου παραπέμφθηκε για ηθική αυτουργία σε απιστία, δωροληψία και δολία αποδοχή προϊόντων εγκλήματος και αθωώθηκε. Ο Π. Ρουμελιώτης παραπέμφθηκε για παράβαση του άρθρου 2 του Ν.Δ. 802/71, επειδή δεν έλαβε μέτρα ελέγχου της Τράπεζας Κρήτης, τελικώς όμως δεν δικάστηκε λόγω μη άρσης της ασυλίας του από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο Δ. Τσοβόλας παραπέμφθηκε για απιστία περί την υπηρεσία, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δυόμιση ετών και τριετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, η Βουλή, όμως, με την απόφαση της 26ης Νοεμβρίου 1993, συγκατέθεσε στην απονομή χάριτος και στην άρση των έννομων συνεπειών της καταδίκης. Ο Μ. Κουτσόγιωργας παραπέμφθηκε για παραβίαση του άρθρου 2 του Ν.Δ. 802/71, επειδή δεν έλαβε μέτρα ελέγχου της Τράπεζας Κρήτης, για υπόθαλψη εγκληματία, για παθητική δωροδοκία και για αποδοχή προϊόντων εγκλήματος από ιδιοτέλεια, απεβίωσε όμως κατά τη διάρκεια της δίκης του.
Τέλος ο Γ. Πέτσος παραπέμφθηκε για απιστία περί την υπηρεσία και δωροληψία, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δέκα μηνών με τριετή αναστολή και σε διετή στέρηση των πολιτικων του δικαιωμάτων για το πρώτο αδίκημα, ενώ αθωώθηκε για το δεύτερο.
Ο Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, παραπέμφθηκε το 1989 (υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, η δίωξη ανεστάλη με απόφαση της Βουλής, την 15η Μαΐου 1992).
Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης παραπέμφθηκε το 1994 (υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, η δίωξη ανεστάλη με απόφαση της Βουλής, την 16η Ιανουαρίου 1995). Για την ίδια υπόθεση υποβλήθηκε πρόταση κατηγορίας και κατά της Υπουργού Πολιτισμού Θ. Μπακογιάννη, αλλά η Βουλή δεν την παρέπεμψε.
Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και οι Υπουργοί Οικονομικών Ι. Παλαιοκρασάς και Βιομηχανίας, Εμπορίου, Τεχνολογίας Α. Ανδριανόπουλος παραπέμφθηκαν το 1994 για την υπόθεση της πώλησης της ΑΓΕΤ, προβληματικής εταιρείας του Δημοσίου (ο πρώτος για ηθική αυτουργία σε απιστία, για παθητική δωροδοκία και για παράβαση καθήκοντος και οι άλλοι δύο για απιστία και για παράβαση καθήκοντος, η δίωξη ανεστάλη με απόφαση της Βουλής, την 16η Ιανουαρίου 1995).
Δύο κάλπες, δύο προτάσεις για προανακριτική επιτροπή
Στην ίδια συνεδρίαση της Βουλής της 14ης Ιανουαρίου πιθανόν θα συζητηθεί και η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δική του προανακριτική επιτροπή η οποία πλην του κ. Παπακωνσταντίνου περιλαμβάνει και τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο. Για να «συμπέσει» η συζήτηση των δύο προτάσεων θα πρέπει η σχετική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να κατατεθεί τα αμέσως προσεχή 24ώρα, ώστε βάσει κανονισμού να είναι εφικτή η ταυτόχρονη ψηφοφορία. Υπενθυμίζεται ότι για την έγκριση πρόταση για προανακριτική απαιτείται η ψήφος της απόλυτης πλειοψηφίας της Βουλής, δηλαδή 151 βουλευτών, μετά από μυστική ψηφοφορία.
Τι λέει ο Παπακωνσταντίνου
Υπενθυμίζεται πως ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου εμμένει στην άποψη πως δεν αλλοίωσε τη λίστα και χαρακτηρίζει όλα όσα έχουν ακουστεί μέχρι τώρα ως «χοντροκομμένη σκευωρία» εναντίον του.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης της πρότασης στην Ολομέλεια, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου μπορεί να μιλήσει ενώπιον του Σώματος καθώς, σύμφωνα με τον κανονισμό, «η Βουλή μπορεί να επιτρέψει την εμφάνιση ενώπιον της του προσώπου, κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση για άσκηση δίωξης». Ωστόσο, έχει δικαίωμα, αν δεν επιθυμεί να μιλήσει στην Ολομέλεια, να καταθέσει έγγραφο υπόμνημα.
Η ψηφοφορία είναι μυστική και δεν θα μετέχει ο κ. Παπακωνσταντίνου, όχι μόνο γιατί δεν είναι ενεργός πολιτικός αλλά και γιατί, σύμφωνα με τον κανονισμό, δεν προβλέπεται να ψηφίζει το πρόσωπο για το οποίο στρέφεται εναντίον του η δίωξη.
Ο ίδιος ο κ. Παπακωνσταντίνου έχει αναφέρει σε δήλωσή του ότι η πρόταση παραπομπής του βρίθει ανακριβειών, ότι δεν έχει καμία σχέση με το αδίκημα και πως δεν θα γίνει «η πρόθυμη Ιφιγένεια κανενός».
Τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για Παπακωνσταντίνου-Βενιζέλο
Ο ΣΥΡΙΖΑ με χθεσινή απόφαση της Συντονιστικής Γραμματείας αποφάσισε να καταθέσει δική του πρόταση για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής και παραπέμπει και τον Ευάγγελο Βενιζέλο εκτός από τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει:
«Η ευτράπελη προσπάθεια να εμφανισθούν ως αρχάγγελοι της κάθαρσης οι αρχιτέκτονες της διαπλοκής και της υπόθαλψής της, προκαλεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Το ίδιο και η προσπάθεια περιορισμού της διερεύνησης στον μέχρι πρότινος συνεργό τους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ- ΕΚΜ δε θα συμπράξει στην συγκάλυψη καμιάς πτυχής της υπόθεσης, ούτε στην υπόθαλψη κανενός ενεχομένου. Αντιθέτως θα ζητήσει τη διερεύνηση των ευθυνών όλων των εμπλεκομένων προσώπων, ανεξαρτήτως θέσης στην κυβερνητική ιεραρχία.
Ειδικότερα, θα ζητήσουμε τη σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής για τη διερεύνηση των ποινικών ευθυνών των κκ. Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλου για όλα τα εκ μέρους τους αδικήματα σε βάρος του ελληνικού δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων των ήδη στοιχειοθετούμενων στο στάδιο αυτό ποινικών αδικημάτων, της παράβασης καθήκοντος, της υπεξαγωγής εγγράφου και όλων των συναφών οικονομικών και φορολογικών αδικημάτων.
Τέλος, επιφυλασσόμαστε να καταθέσουμε κάθε απαραίτητη συμπληρωματική πρόταση για την επέκταση της προκαταρκτικής εξέτασης ή της δίωξης εναντίον προσώπων και επί αδικημάτων που ενδέχεται να στοιχειοθετηθούν ή να προκύψουν στην πορεία της έρευνας.
Η υπόθεση της Λίστας Λαγκάρντ δεν χωράει πια στα συρτάρια καμιάς μνημονιακής κυβέρνησης. Και δεν θα μείνει ανέλεγκτη ούτε η σημερινή προσπάθεια συσκότισής της».
Τα τρία κόμματα που απαρτίζουν την κυβέρνηση παρέκαμψαν την Εξεταστική Επιτροπή για την υπόθεση της διαχείρισης της λίστας Λαγκάρντ με βάση το άρθρο 86 του Συντάγματος διότι θεωρήθηκε ως διαδικασία που θα έριχνε στα μαλακά τον πρώην «τσάρο» και προχωρούν σε ψηφοφορία στη Βουλή για τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής, η οποία οδηγεί στο Ειδικό Δικαστήριο.
Ποιοί συμμετέχουν στην Προκαταρκτική
Πρόταση υπογεγραμμένη από 30 τουλάχιστον βουλευτές προϋποθέτει ο κανονισμός της Βουλής προκειμένου να συζητηθεί η συγκρότηση προανακριτικής επιτροπής για τη διερεύνηση όχι μόνον πολιτικών αλλά και ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών πρώην υπουργών. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει, μάλιστα, να περιγράφεται σαφώς η αποδιδόμενη κατηγορία.
Η πρόταση για τη συγκρότηση της προανακριτικής εισάγεται προς συζήτηση στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου όπου απαιτείται, σε μυστική ψηφοφορία, η θετική ψήφος 151 βουλευτών. Η διαδικασία αυτή προβλέπεται για τις 14 Ιανουαρίου.
Ποιοί συμμετέχουν στην Προανακριτική Επιτροπή
Στην προανακριτική επιτροπή συμμετέχουν αναλογικά εκπρόσωποι όλων των κομμάτων και δίδεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου της, δηλαδή έκδοσης του πορίσματος της. Οταν ολοκληρωθεί η ενδεχόμενη απόφαση παραπομπής πρέπει πάλι να εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία της Βουλής, προκειμένου στη συνέχεια η απόφαση να διαβιβασθεί στο Δικαστικό Συμβούλιο και, εν συνεχεία, στο Ειδικό Δικαστήριο.
Μεσολαβεί το Δικαστικό Συμβούλιο
Αν η Προανακριτική επιτροπή της Βουλής αποφασίσει να παραπέμψει τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου στο Ειδικό Δικαστήριο τότε μεσολαβεί το Δικαστικό Συμβούλιο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από δύο μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και τρία μέλη του Αρείου Πάγου και το οποίο εποπτεύει την ποινική προδικασία της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου είναι άλλα από τα μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου. Με απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου ορίζεται ένα από τα μέλη του που ανήκει στον Αρειο Πάγο ως ανακριτής. Η προδικασία λήγει με την έκδοση βουλεύματος. Με αυτόν τον τρόπο η υπόθεση φθάνει ώριμη προς εκδίκαση στο ακροατήριο.
Το Δικαστικό Συμβούλιο αποφασίζει για τη διενέργεια ιδιαίτερα επαχθών για τον κατηγορούμενο ανακριτικών πράξεων (άρση τραπεζικού ή τηλεφωνικού απορρήτου κλπ.).
Επίσης το ΔΙκαστικό Συμβούλιο αποφασίζει για την προσωρινή κράτηση ή όχι του κατηγορουμένου, αποφασίζει την άνευ όρων ή υπό όρους αποφυλάκιση προσωρινά κρατούμενου κατηγορουμένου, αποφασίζει ως μόνο αρμόδιο την άρση τηλεφωνικού απορρήτου στο πλαίσιο ανάκρισης ή προανάκρισης, αποφασίζει αν συντρέχει λόγος εξαίρεσης του εισαγγελέα ή του ανακριτή στο στάδιο της προδικασίας αν υποβληθεί σχετικό αίτημα, κηρύσσει μετά από σχετικό αίτημα την ακυρότητα ανακριτικών πράξεων κατά το στάδιο της προδικασίας και διατάσσει την επανάληψή τους, διατάσσει ανάλυση DNA αν το κρίνει απαραίτητο κατά τις προϋποθέσεις του νόμου.
Τελικό στάδιο το Ειδικό Δικαστήριο
Το Ειδικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο για υποθέσεις ποινικής ευθύνης Υπουργών (παλαιότερα ονομαζόταν Υπουργοδικείο). Η συγκρότηση και η αρμοδιότητά του ρυθμίζονται στο άρθρο 86 παρ. 4 του Συντάγματος.
Το δικαστήριο αυτό έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να εκδικάζει ποινικά αδικήματα που τελέστηκαν από μέλη της Κυβέρνησης και Υφυπουργούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Επίσης σε αυτό το δικαστήριο παραπέμπεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τα εγκλήματα της εσχάτης προδοσίας και της με πρόθεση παραβίασης του Συντάγματος. Το δικαστήριο αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.
Παλαιότερα συγκροτούνταν από τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου ως πρόεδρο και από δώδεκα (12) τακτικούς και έξι (6) αναπληρωματικούς δικαστές μεταξύ όλων των αρεοπαγιτών και προέδρων εφετών που είχαν προαχθεί πριν από την κατηγορία, οι οποίοι κληρώνονταν από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση της Βουλής.
Οι δικαστές με τα «γουνάκια»
Μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 το Ειδικό Δικαστήριο συγκροτείται από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώνονται από τον Πρόεδρο της Βουλής. Πρόεδρος ορίζεται ο ανώτερος σε βαθμό και μεταξύ ισοβάθμων ο αρχαιότερος από τα μέλη του Αρείου Πάγου.
Όπως σε όλα τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας, έτσι και σε αυτό οι δικαστές φορούν τήβεννο (σε αντίθεση με τους δικαστές των υπολοίπων δικαστηρίων).
Πότε έχει ξαναστηθεί Ειδικό Δικαστήριο
Η διαδικασία περί ευθύνης Υπουργών έχει κινηθεί ως τώρα από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους 15 φορές. Το Ειδικό Δικαστήριο έχει εκδικάσει συνολικά τέσσερις υποθέσεις: τα Σιμωνιακά το 1875, το σκάνδαλο Χατζηπάνου το 1951 και κατά τη Μεταπολίτευση (με την παλαιά του συγκρότηση) το σκάνδαλο με το γιουγκοσλαβικό καλαμπόκι το 1990 και το σκάνδαλο Κοσκωτά το 1992.
Έχουν καταδικαστεί 8 πρώην Υπουργοί και Υφυπουργοί και έχει αθωωθεί ένας πρώην Πρωθυπουργός. Οι συχνές παραπομπές ακόμη και σύσσωμων Κυβερνήσεων και αντίστοιχα οι αναστολές της διαδικασίας πριν φθάσει η υπόθεση στο Ειδικό Δικαστήριο δείχνουν ότι πολλές φορές τα κίνητρα ήταν μάλλον πολιτικά.
Λίγα τα Ειδικά Δικαστήρια
Αναλυτικά οι περιπτώσεις θέσης σε εφαρμογή των διατάξεων περί ποινικής ευθύνης Υπουργών από συστάσεως του ελληνικού κράτους:
Ο Υπουργός Οικονομικών Ν. Πονηρόπουλος το 1847 (πλαστογραφία πρωτοκόλλων περί της τιμής των σιτηρών, η Βουλή δεν τον παρέπεμψε τελικώς).
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης Δ. Βούλγαρη, το 1875 (εκλογικές παραβάσεις, απαλλαγή λόγω "ακυρώσεως του κατηγορητηρίου").
Ο Υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Ι. Βαλασόπουλος και ο Υπουργός Δικαιοσύνης Β. Νικολόπουλος, το 1876 για τα λεγόμενα Σιμωνιακά (δωροδοκία και εκβίαση ο πρώτος, συναυτουργία σε δωροδοκία ο δεύτερος), καταδικάστηκαν ο πρώτος σε φυλάκιση ενός έτους, τριετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και 56.200 δρχ. χρηματική ποινή υπέρ πτωχοκομείου και ο δεύτερος σε φυλάκιση δέκα μηνών.
Ο Πρωθυπουργός Χ. Τρικούπης το 1892 (μη εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, παράνομη δανειοδότηση, δεν έγινε η παραπομπή τελικώς)
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης Σ. Σκουλούδη, το 1916 (δεν παραπέμφθηκαν τελικώς)
Όλα τα μέλη της Κυβέρνησης Θ. Παγκάλου, το 1926 (δεν παραπέμφθηκαν τελικώς)
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος το 1930 (ενώπιον 30μελούς επιτροπής της Γερουσίας) για απιστία σχετικά με την εκχώρηση άδειας καζίνο στην Ελευσίνα, καταδικάστηκε σε 2 χρόνια φυλάκιση και πενταετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων.
Ο Υπουργός Π. Χατζηπάνος το 1950 για το σκάνδαλο Χατζηπάνου (απιστία κατά του Δημοσίου, ατασθαλίες κατα τη διανομή πετρελαίου) καταδικάστηκε το 1951 σε φυλάκιση 2 μηνών με τριετή αναστολή.
Μέλη της υπηρεσιακής κυβέρνησης Κ. Δόβα το 1962 (δεν παραπέμφθηκαν τελικώς)
Έξι Υπουργοί της Κυβέρνησης Κ. Καραμανλή (Κ. Καραμανλής, Ν. Μάρτης, Α. Πρωτοπαπαδάκης, Π. Παπαληγούρας, Δ. Χέλμης, Λ. Μπουρνιάς) το 1965 (εκ προθέσεως βλάβη των συμφερόντων του κράτους, δεν παραπέμφθησαν τελικώς)
Ένας ακόμη Υπουργός και δύο Υφυπουργοί της Κυβέρνησης Κ. Καραμανλή το 1965 (Ε. Αβέρωφ, Α. Γεροκωστόπουλος και Δ. Δαβάκης, παράνομη διαχείριση και διάθεση μυστικών κονδυλίων δεν παραπέμφησαν τελικώς).
Ειδικά Δικαστήρια στη Μεταπολίτευση
Ο Υφυπουργός Οικονομικών Ν. Αθανασόπουλος, παραπέμφθηκε το 1989, δικάστηκε το 1990 (ηθική αυτουργία σε έκδοση ψευδών βεβαιώσεων, χρήση πλαστού εγγράφου, απλή συνέργεια σε νόθευση βιβλίων απόπλου-κατάπλου λιμεναρχείου Καβάλας), καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης τριών ετών και έξι μηνών η Βουλή, όμως, τη 17η Ιανουαρίου 1994, συγκατατέθεσε στην άρση των εννόμων συνεπειών αυτής της καταδίκης
Ο Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου και οι Υπουργοί Εθνικής Οικονομίας Π. Ρουμελιώτης, Οικονομικών Δ. Τσοβόλας, Δικαιοσύνης Μ. Κουτσόγιωργας, ο Υφυπουργός Βιομηχανίας, Έρευνας, Τεχνολογίας Γ. Πέτσος, παραπέμφθηκαν το 1989 και η δίκη έγινε το 1992.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο
Ο Α. Παπανδρέου παραπέμφθηκε για ηθική αυτουργία σε απιστία, δωροληψία και δολία αποδοχή προϊόντων εγκλήματος και αθωώθηκε. Ο Π. Ρουμελιώτης παραπέμφθηκε για παράβαση του άρθρου 2 του Ν.Δ. 802/71, επειδή δεν έλαβε μέτρα ελέγχου της Τράπεζας Κρήτης, τελικώς όμως δεν δικάστηκε λόγω μη άρσης της ασυλίας του από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο Δ. Τσοβόλας παραπέμφθηκε για απιστία περί την υπηρεσία, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δυόμιση ετών και τριετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, η Βουλή, όμως, με την απόφαση της 26ης Νοεμβρίου 1993, συγκατέθεσε στην απονομή χάριτος και στην άρση των έννομων συνεπειών της καταδίκης. Ο Μ. Κουτσόγιωργας παραπέμφθηκε για παραβίαση του άρθρου 2 του Ν.Δ. 802/71, επειδή δεν έλαβε μέτρα ελέγχου της Τράπεζας Κρήτης, για υπόθαλψη εγκληματία, για παθητική δωροδοκία και για αποδοχή προϊόντων εγκλήματος από ιδιοτέλεια, απεβίωσε όμως κατά τη διάρκεια της δίκης του.
Τέλος ο Γ. Πέτσος παραπέμφθηκε για απιστία περί την υπηρεσία και δωροληψία, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δέκα μηνών με τριετή αναστολή και σε διετή στέρηση των πολιτικων του δικαιωμάτων για το πρώτο αδίκημα, ενώ αθωώθηκε για το δεύτερο.
Ο Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, παραπέμφθηκε το 1989 (υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, η δίωξη ανεστάλη με απόφαση της Βουλής, την 15η Μαΐου 1992).
Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης παραπέμφθηκε το 1994 (υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, η δίωξη ανεστάλη με απόφαση της Βουλής, την 16η Ιανουαρίου 1995). Για την ίδια υπόθεση υποβλήθηκε πρόταση κατηγορίας και κατά της Υπουργού Πολιτισμού Θ. Μπακογιάννη, αλλά η Βουλή δεν την παρέπεμψε.
Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και οι Υπουργοί Οικονομικών Ι. Παλαιοκρασάς και Βιομηχανίας, Εμπορίου, Τεχνολογίας Α. Ανδριανόπουλος παραπέμφθηκαν το 1994 για την υπόθεση της πώλησης της ΑΓΕΤ, προβληματικής εταιρείας του Δημοσίου (ο πρώτος για ηθική αυτουργία σε απιστία, για παθητική δωροδοκία και για παράβαση καθήκοντος και οι άλλοι δύο για απιστία και για παράβαση καθήκοντος, η δίωξη ανεστάλη με απόφαση της Βουλής, την 16η Ιανουαρίου 1995).
Δύο κάλπες, δύο προτάσεις για προανακριτική επιτροπή
Στην ίδια συνεδρίαση της Βουλής της 14ης Ιανουαρίου πιθανόν θα συζητηθεί και η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δική του προανακριτική επιτροπή η οποία πλην του κ. Παπακωνσταντίνου περιλαμβάνει και τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο. Για να «συμπέσει» η συζήτηση των δύο προτάσεων θα πρέπει η σχετική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να κατατεθεί τα αμέσως προσεχή 24ώρα, ώστε βάσει κανονισμού να είναι εφικτή η ταυτόχρονη ψηφοφορία. Υπενθυμίζεται ότι για την έγκριση πρόταση για προανακριτική απαιτείται η ψήφος της απόλυτης πλειοψηφίας της Βουλής, δηλαδή 151 βουλευτών, μετά από μυστική ψηφοφορία.
Τι λέει ο Παπακωνσταντίνου
Υπενθυμίζεται πως ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου εμμένει στην άποψη πως δεν αλλοίωσε τη λίστα και χαρακτηρίζει όλα όσα έχουν ακουστεί μέχρι τώρα ως «χοντροκομμένη σκευωρία» εναντίον του.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης της πρότασης στην Ολομέλεια, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου μπορεί να μιλήσει ενώπιον του Σώματος καθώς, σύμφωνα με τον κανονισμό, «η Βουλή μπορεί να επιτρέψει την εμφάνιση ενώπιον της του προσώπου, κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση για άσκηση δίωξης». Ωστόσο, έχει δικαίωμα, αν δεν επιθυμεί να μιλήσει στην Ολομέλεια, να καταθέσει έγγραφο υπόμνημα.
Η ψηφοφορία είναι μυστική και δεν θα μετέχει ο κ. Παπακωνσταντίνου, όχι μόνο γιατί δεν είναι ενεργός πολιτικός αλλά και γιατί, σύμφωνα με τον κανονισμό, δεν προβλέπεται να ψηφίζει το πρόσωπο για το οποίο στρέφεται εναντίον του η δίωξη.
Ο ίδιος ο κ. Παπακωνσταντίνου έχει αναφέρει σε δήλωσή του ότι η πρόταση παραπομπής του βρίθει ανακριβειών, ότι δεν έχει καμία σχέση με το αδίκημα και πως δεν θα γίνει «η πρόθυμη Ιφιγένεια κανενός».
Τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για Παπακωνσταντίνου-Βενιζέλο
Ο ΣΥΡΙΖΑ με χθεσινή απόφαση της Συντονιστικής Γραμματείας αποφάσισε να καταθέσει δική του πρόταση για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής και παραπέμπει και τον Ευάγγελο Βενιζέλο εκτός από τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει:
«Η ευτράπελη προσπάθεια να εμφανισθούν ως αρχάγγελοι της κάθαρσης οι αρχιτέκτονες της διαπλοκής και της υπόθαλψής της, προκαλεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Το ίδιο και η προσπάθεια περιορισμού της διερεύνησης στον μέχρι πρότινος συνεργό τους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ- ΕΚΜ δε θα συμπράξει στην συγκάλυψη καμιάς πτυχής της υπόθεσης, ούτε στην υπόθαλψη κανενός ενεχομένου. Αντιθέτως θα ζητήσει τη διερεύνηση των ευθυνών όλων των εμπλεκομένων προσώπων, ανεξαρτήτως θέσης στην κυβερνητική ιεραρχία.
Ειδικότερα, θα ζητήσουμε τη σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής για τη διερεύνηση των ποινικών ευθυνών των κκ. Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλου για όλα τα εκ μέρους τους αδικήματα σε βάρος του ελληνικού δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων των ήδη στοιχειοθετούμενων στο στάδιο αυτό ποινικών αδικημάτων, της παράβασης καθήκοντος, της υπεξαγωγής εγγράφου και όλων των συναφών οικονομικών και φορολογικών αδικημάτων.
Τέλος, επιφυλασσόμαστε να καταθέσουμε κάθε απαραίτητη συμπληρωματική πρόταση για την επέκταση της προκαταρκτικής εξέτασης ή της δίωξης εναντίον προσώπων και επί αδικημάτων που ενδέχεται να στοιχειοθετηθούν ή να προκύψουν στην πορεία της έρευνας.
Η υπόθεση της Λίστας Λαγκάρντ δεν χωράει πια στα συρτάρια καμιάς μνημονιακής κυβέρνησης. Και δεν θα μείνει ανέλεγκτη ούτε η σημερινή προσπάθεια συσκότισής της».
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
