Διατροφική αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης
Τι πρέπει να αποφεύγεται και τι να προτιμάται
Υπάρχουν, κάποιοι διαιτητικοί παράγοντες που αυξάνουν την πίεση και κάποιοι άλλοι που την μειώνουν. Διαβάστε ποιοι είναι αυτοί...
Παράγοντες που αυξάνουν την πίεση
Νάτριο: Μειώνει τη νεφρική απέκκριση αλατιού. Οι ημερήσιες ανάγκες μας σε νάτριο φτάνουν μόλις τα 5-6 γρ, δηλαδή ένα κουταλάκι του γλυκού, σε αντίθεση με τα 9-10 γρ αλατιού που καταναλώνουν κατά μέσο όρο σήμερα οι άνθρωποι.
Σύμφωνα με μια έρευνα, μειώνοντας κατά 25-35% την κατανάλωση αλατιού ημερησίως, οι συμμετέχοντές της εμφάνισαν 25% λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρδιαγγειακή νόσο και 20% λιγότερες πιθανότητες θανάτου από τις εν λόγω παθήσεις.
Χλώριο: Οδηγεί σε αγγειοσυστολή (ελάττωση της διαμέτρου των αγγείων). Το βρίσκουμε κυρίως στο αλάτι, όπως επίσης στο μαρούλι, στο σέλερι, στις ντομάτες, στα σπαράγγια, στις μπάμιες, στα χόρτα, στη σίκαλη, στις ελιές, στο γάλα, στο βούτυρο και στις φακές.
Οινόπνευμα: Είναι τοξικό για την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία και προκαλεί έλλειψη μαγνησίου. Σύμφωνα με έρευνα του τμήματος υπέρτασης της Α' παθολογικής κλινικής του ΑΠΘ που λειτουργεί στο ΑΧΕΠΑ, η κατανάλωση αλκοόλ ανεβάζει τη συστολική και τη διαστολική πίεση στους άνδρες, ωστόσο στις γυναίκες φαίνεται να μειώνει την αρτηριακή πίεση!
Παχυσαρκία: Αυξάνει τη σύνθεση των ορμονών που προκαλούν υπέρταση και τη νεφρική κατακράτηση νατρίου. Κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα υπέρτασης στο γενικό πληθυσμό μεγαλώνει όσο αυξάνει το σωματικό βάρος.
Επίσης, άτομα παχύσαρκα με φυσιολογική αρτηριακή πίεση είναι πιθανότερο να εμφανίσουν υπέρταση στο μέλλον από ό,τι τα άτομα με φυσιολογικό βάρος.
Πρωτεΐνη: Αυξάνει την υπέρταση. Προτιμήστε, λοιπόν, μια διατροφή με ελάχιστη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ζάχαρη: Εμποδίζει την έκκριση νατρίου. Προσοχή στην υπερβολική κατανάλωση γλυκών και ζάχαρης σε καφέδες και αφεψήματα (χρησιμοποιήστε υποκατάστατα ζάχαρης). Επίσης τα ώριμα και αποξηραμένα φρούτα «κρύβουν» περισσότερη ζάχαρη!
Καφεΐνη: Αυξάνει την έκκριση ορμονών που σχετίζονται με την υπέρταση, αλλά διαστέλλει τα αρτηρίδια (κύριοι ρυθμιστές της συστηματικής πίεσης του αίματος) και χαλαρώνει τις λείες μυϊκές ίνες.
Σύμφωνα με έρευνες, στα υπερτασικά άτομα η καφεΐνη εμφανίζει υπερτασική δράση, ωστόσο σε φυσιολογικά άτομα η καφεΐνη αν και αυξάνει την πίεση για περίπου 3 ώρες, μακροχρόνια δεν την επηρεάζει.
Παράγοντες που μειώνουν την πίεση
Κάλιο: Αυξάνει την έκκριση νατρίου και μειώνει τις συγκεντρώσεις εκείνων των ορμονών που αυξάνουν την πίεση. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι η μπανάνα, η πατάτα (ειδικά η γλυκοπατάτα), τα παντζάρια, οι αχιβάδες, τα αράπικα φιστίκια, το γιαούρτι, οι σταφίδες, τα φασόλια, η ντομάτα, το λάχανο.
Ασβέστιο: Ρυθμίζει επίπεδα νατρίου καλίου και τις ορμόνες που σχετίζονται με την αύξηση της πίεσης και μειώνει τις συσπάσεις των λείων μυϊκών ινών. Τα γαλακτοκομικά, κυρίως το σκληρό τυρί και η μυζήθρα, όπως επίσης τα όσπρια και τα μικρά ψάρια είναι πλούσια σε ασβέστιο.
Μαγνήσιο: Ρυθμίζει επίπεδα νατρίου καλίου, όπως και το ασβέστιο. Θα το βρείτε σε σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, μπανάνες, αμύγδαλα, καρύδια, όσπρια, σόγια και πατάτες.
Λινολεϊκό οξύ- ω-6: Αυξάνει τη βιοσύνθεση των προσταγλαδινών, ορμονών που ρυθμίζουν την έκκριση αλατιού και νερού. Το συναντάμε στο σπορέλαιο, στο καλαμποκέλαιο, στο ηλιέλαιο, στο φυστικέλαιο, στα δημητριακά, όπως επίσης στο κρέας, στα αυγά και στα πουλερικά.
Φυτικές ίνες: Μειώνουν την εντερική απορρόφηση του νατρίου, χαμηλώνουν τα επίπεδα εντερικών ορμονών που προκαλούν υπέρταση και μειώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης.
Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι το καλαμπόκι, τα όσπρια, το αβοκάντο, τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, το καστανό ρύζι, το ψωμί ολικής αλέσεως, το μήλο, το αχλάδι και η αγκινάρα.
Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία: Παράγοντες που σε συνδυασμό με ένζυμα ρυθμίζουν την πίεση. Στα περισσότερα τρόφιμα θα βρείτε και βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, βεβαίως σε διαφορετικές συγκεντρώσεις.
Προσοχή όμως στην επεξεργασία, τη συντήρηση και το μαγείρεμα των τροφών, καθώς επηρεάζεται η σύσταση τους σε αυτά.
Άσκηση και κατανάλωση θερμίδων: Διαστέλλει τα αρτηρίδια και μειώνει τις περιφερικές αγγειακές αντιστάσεις. Η αερόβια άσκηση, όπως το βάδισμα, το ελαφρύ τρέξιμο, η ποδηλασία, το κολύμπι, ο χορός κτλ βοηθά περισσότερο στον έλεγχο της πίεσης.
Είναι καλό να γίνεται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα από 30 λεπτά. Προτού ξεκινήσετε όμως κάποιο πρόγραμμα άσκησης πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας!
Υπάρχουν, κάποιοι διαιτητικοί παράγοντες που αυξάνουν την πίεση και κάποιοι άλλοι που την μειώνουν. Διαβάστε ποιοι είναι αυτοί...
Παράγοντες που αυξάνουν την πίεση
Νάτριο: Μειώνει τη νεφρική απέκκριση αλατιού. Οι ημερήσιες ανάγκες μας σε νάτριο φτάνουν μόλις τα 5-6 γρ, δηλαδή ένα κουταλάκι του γλυκού, σε αντίθεση με τα 9-10 γρ αλατιού που καταναλώνουν κατά μέσο όρο σήμερα οι άνθρωποι.
Σύμφωνα με μια έρευνα, μειώνοντας κατά 25-35% την κατανάλωση αλατιού ημερησίως, οι συμμετέχοντές της εμφάνισαν 25% λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρδιαγγειακή νόσο και 20% λιγότερες πιθανότητες θανάτου από τις εν λόγω παθήσεις.
Χλώριο: Οδηγεί σε αγγειοσυστολή (ελάττωση της διαμέτρου των αγγείων). Το βρίσκουμε κυρίως στο αλάτι, όπως επίσης στο μαρούλι, στο σέλερι, στις ντομάτες, στα σπαράγγια, στις μπάμιες, στα χόρτα, στη σίκαλη, στις ελιές, στο γάλα, στο βούτυρο και στις φακές.
Οινόπνευμα: Είναι τοξικό για την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία και προκαλεί έλλειψη μαγνησίου. Σύμφωνα με έρευνα του τμήματος υπέρτασης της Α' παθολογικής κλινικής του ΑΠΘ που λειτουργεί στο ΑΧΕΠΑ, η κατανάλωση αλκοόλ ανεβάζει τη συστολική και τη διαστολική πίεση στους άνδρες, ωστόσο στις γυναίκες φαίνεται να μειώνει την αρτηριακή πίεση!
Παχυσαρκία: Αυξάνει τη σύνθεση των ορμονών που προκαλούν υπέρταση και τη νεφρική κατακράτηση νατρίου. Κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα υπέρτασης στο γενικό πληθυσμό μεγαλώνει όσο αυξάνει το σωματικό βάρος.
Επίσης, άτομα παχύσαρκα με φυσιολογική αρτηριακή πίεση είναι πιθανότερο να εμφανίσουν υπέρταση στο μέλλον από ό,τι τα άτομα με φυσιολογικό βάρος.
Πρωτεΐνη: Αυξάνει την υπέρταση. Προτιμήστε, λοιπόν, μια διατροφή με ελάχιστη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ζάχαρη: Εμποδίζει την έκκριση νατρίου. Προσοχή στην υπερβολική κατανάλωση γλυκών και ζάχαρης σε καφέδες και αφεψήματα (χρησιμοποιήστε υποκατάστατα ζάχαρης). Επίσης τα ώριμα και αποξηραμένα φρούτα «κρύβουν» περισσότερη ζάχαρη!
Καφεΐνη: Αυξάνει την έκκριση ορμονών που σχετίζονται με την υπέρταση, αλλά διαστέλλει τα αρτηρίδια (κύριοι ρυθμιστές της συστηματικής πίεσης του αίματος) και χαλαρώνει τις λείες μυϊκές ίνες.
Σύμφωνα με έρευνες, στα υπερτασικά άτομα η καφεΐνη εμφανίζει υπερτασική δράση, ωστόσο σε φυσιολογικά άτομα η καφεΐνη αν και αυξάνει την πίεση για περίπου 3 ώρες, μακροχρόνια δεν την επηρεάζει.
Παράγοντες που μειώνουν την πίεση
Κάλιο: Αυξάνει την έκκριση νατρίου και μειώνει τις συγκεντρώσεις εκείνων των ορμονών που αυξάνουν την πίεση. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι η μπανάνα, η πατάτα (ειδικά η γλυκοπατάτα), τα παντζάρια, οι αχιβάδες, τα αράπικα φιστίκια, το γιαούρτι, οι σταφίδες, τα φασόλια, η ντομάτα, το λάχανο.
Ασβέστιο: Ρυθμίζει επίπεδα νατρίου καλίου και τις ορμόνες που σχετίζονται με την αύξηση της πίεσης και μειώνει τις συσπάσεις των λείων μυϊκών ινών. Τα γαλακτοκομικά, κυρίως το σκληρό τυρί και η μυζήθρα, όπως επίσης τα όσπρια και τα μικρά ψάρια είναι πλούσια σε ασβέστιο.
Μαγνήσιο: Ρυθμίζει επίπεδα νατρίου καλίου, όπως και το ασβέστιο. Θα το βρείτε σε σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, μπανάνες, αμύγδαλα, καρύδια, όσπρια, σόγια και πατάτες.
Λινολεϊκό οξύ- ω-6: Αυξάνει τη βιοσύνθεση των προσταγλαδινών, ορμονών που ρυθμίζουν την έκκριση αλατιού και νερού. Το συναντάμε στο σπορέλαιο, στο καλαμποκέλαιο, στο ηλιέλαιο, στο φυστικέλαιο, στα δημητριακά, όπως επίσης στο κρέας, στα αυγά και στα πουλερικά.
Φυτικές ίνες: Μειώνουν την εντερική απορρόφηση του νατρίου, χαμηλώνουν τα επίπεδα εντερικών ορμονών που προκαλούν υπέρταση και μειώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης.
Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι το καλαμπόκι, τα όσπρια, το αβοκάντο, τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, το καστανό ρύζι, το ψωμί ολικής αλέσεως, το μήλο, το αχλάδι και η αγκινάρα.
Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία: Παράγοντες που σε συνδυασμό με ένζυμα ρυθμίζουν την πίεση. Στα περισσότερα τρόφιμα θα βρείτε και βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, βεβαίως σε διαφορετικές συγκεντρώσεις.
Προσοχή όμως στην επεξεργασία, τη συντήρηση και το μαγείρεμα των τροφών, καθώς επηρεάζεται η σύσταση τους σε αυτά.
Άσκηση και κατανάλωση θερμίδων: Διαστέλλει τα αρτηρίδια και μειώνει τις περιφερικές αγγειακές αντιστάσεις. Η αερόβια άσκηση, όπως το βάδισμα, το ελαφρύ τρέξιμο, η ποδηλασία, το κολύμπι, ο χορός κτλ βοηθά περισσότερο στον έλεγχο της πίεσης.
Είναι καλό να γίνεται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα από 30 λεπτά. Προτού ξεκινήσετε όμως κάποιο πρόγραμμα άσκησης πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας!
Πηγή: iator