Αν δεν είδες ηλικιωμένο σε κατάστημα της ΔΕΗ να κλαίει μ’ ένα 10ευρω στο χέρι παρακαλώντας να πάρουν έστω κι αυτό το τελευταίο κωλόχαρτο που κρατούσε, για να του ξαναδώσουν ρεύμα…

… αν δεν ένιωσες οργή και δεν πλάκωσες στα βρισίδια εκείνη την υπάλληλο που με ύφος αφ’ υψηλού απαντούσε στον ηλικιωμένο «τελείωνε ρε παππού κι έχεις κάνει ουρά πίσω σου»…

… δεν ένιωσες τι σημαίνει  περνάω ξυστά από το εγκεφαλικό. Αν με άφηναν θα την είχα δείρει. Κι ας ήταν γυναίκα. Στα μούτρα της έβλεπα την εξουσία του μαλάκα. Του νοσηρού. Της γαμιόλας. Κι ας καταγγέλλεται η βία απ’ όπου κι αν προέρχεται.

Η βία που ασκείς για να υπερασπιστείς την αξιοπρέπειά σου ή του διπλανού σου… Η βία που ασκείς για να προστατεύσεις τη ζωή σου ή τη ζωή του διπλανού σου, είναι θεμιτή. Πρόκειται για άμυνα. Δεν πάει άλλο. Τουλάχιστον προσωπικά δεν αντέχω άλλο.

Σίγουρα υπάρχουμε «εμείς» κι «αυτοί». Μπερδεύομαι, όμως, με τους «αυτούς» από τη στιγμή που πολλοί από «εμάς» είναι ανάμεσα σε «αυτούς». Ποια είναι τα κριτήρια που εντάσσουν κάποιον στους «εμείς»;

Μόνο η οικονομική κατάσταση και η ανεργία; Εν ολίγοις, αν δεν είσαι βιομήχανος, εφοπλιστής ή πολιτικός έχεις αυτομάτως δίκιο; Είσαι ένας από «εμάς»; Μα αν δεν έχεις την αίσθηση αλληλεγγύης, αν δε σκύψεις να σηκώσεις τον πεσμένο, αν δε μοιραστείς το τελευταίο σου ευρώ, αν ζεις αδιαφορώντας για όλα ξεμπερδεύοντας με ένα «έχω τα δικά μου ζόρια», είσαι με «αυτούς».

Αν είσαι με το «αυτό ορίζει ο νόμος», αν ζεις με το «δεν είναι δουλειά μου», αν πορεύεσαι με το «δεν είναι στα καθήκοντά μου», αν σκέφτεσαι «δεν είμαι ψυχολόγος για να τους λύσω τα προβλήματα», δε μπορείς να είσαι με «εμάς».

Αν θεωρείς γραφικούς και χασομέρηδες όσους ετοιμάζουν συσσίτια, αν θεωρείς τεμπέληδες, αποτυχημένους και αναξιοπρεπείς όσους τρώνε στα συσσίτια, αν ντράπηκες για τα υψωμένα χέρια κάτω από μια σακούλα τρόφιμα δίχως να οργιστείς με αυτούς που οδήγησαν αυτά τα χέρια να σηκωθούν από απόγνωση, δεν μπορείς να λες ότι είσαι με «εμάς».

Ο Γιάννης Τσαούσης μου έγραψε σ’ ένα μέιλ «ο ανθρώπινος μηχανισμός άμυνας που λέγεται “ηθικοποίηση” διανέμει αυτομάτως στο μυαλό του καθενός μας αποκλειστικά και μόνο το ρόλο του “καλού της ιστορίας”». Τότε, προβληματίστηκα. Τώρα ξέρω.

Η τσούλα υπάλληλος της ΔΕΗ έχει φροντίσει να διαθέτει μια τεράστια καβάτζα άλλοθι για να είναι τσούλα, αλλά ταυτόχρονα και «η καλή της ιστορίας». Αυτός που δήθεν συμμετέχει σε κινήσεις «προϊόντα χωρίς μεσάζοντες» και σου πουλάει 10 κιλά πατάτες 5 ευρώ, αλλά όταν πηγαίνεις σπίτι ανακαλύπτεις ότι τα κιλά είναι 8 και οι μισές πατάτες σάπιες, διαθέτει μια τεράστια καβάτζα άλλοθι για να κλέβει ένα φτωχό και ταυτόχρονα να είναι «ο καλός της ιστορίας».

Το τσογλάνι ο επιχειρηματίας, ναι αυτός ο μικρομεσαίος, που αφήνει 6 μήνες απλήρωτους τους εργαζόμενούς του λέγοντάς τους με πόνο ψυχής ότι αν δεν αντέχουν μπορούν να φύγουν, που κλαίγεται επειδή τον κλέβει η εφορία, που έχει μίζερο ύφος και βρίζει την «κατάσταση», αλλά πηγαίνει κι αγοράζει καινούριο αυτοκίνητο, διαθέτει μια τεράστια καβάτζα άλλοθι για να έχει σκλάβους και ταυτόχρονα να είναι «ο καλός της ιστορίας».

Ξέρω ποιοι είναι οι «αυτοί». Τουλάχιστον η κορυφή τους. Αυτοί που φαίνονται. Οι «επώνυμοι». Ποιοι είμαστε οι «εμείς» όμως; Μήπως πολλοί, ίσως λίγοι, αλλά σίγουρα κάποιοι από «εμάς» ανήκουμε σε αυτούς που επίσης μου έγραψε ο Τσαούσης «δεν φοβόμαστε καθόλου να κλέψουμε ή να εξαπατήσουμε. Φοβόμαστε μόνο “μη μας πιάσουνε και γίνουμε ρεζίλι”», οπότε αυτομάτως ανήκουμε στους «άλλους»;

Σαφώς χρειαζόμαστε μια νέα κοινωνική «ηθική». Απαιτείται ένας επανακαθορισμός όρων και προϋποθέσεων για τη συμβίωσή μας. Κάτι που δε θα δημιουργηθεί με νόμους από πάνω προς τα κάτω, αλλά με συνείδηση των κάτω που θα επιβληθεί στους επάνω. Αυτά, όμως, είναι ψιλά γράμματα. Τώρα καιγόμαστε.

Το μόνο που μένει και μπορούμε να κάνουμε είναι η τυφλή πίστη και εφαρμογή των εννοιών του αλληλοσεβασμού, της αλληλεγγύης, της αυτό-οργάνωσης, της υπεράσπισης εκείνων που δε μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Πρέπει να γίνουμε «εμείς». Λαός.

Σε αντίθετη περίπτωση θα λέμε «εμείς» και θα εννοούμε «εμένα». Σε αντίθετη περίπτωση, πολλοί, ίσως λίγοι, αλλά σίγουρα κάποιοι από «εμάς» θα εύχονται να μείνουν έτσι τα πράγματα. Θα τρέμουν μήπως αλλάξει η κατάσταση και τότε θα χάσουν την καβάτζα των άλλοθι για εμφανίζονται ως «οι καλοί της ιστορίας».

Αν μάθουμε να οργιζόμαστε για τον διπλανό μας  και όχι με τον διπλανό μας, αν εξορίσουμε τους «καλούς της ιστορίας», τότε ίσως συναντηθούμε, γίνουμε λαός και μπορέσουμε να τρομάξουμε τους «άλλους». Διαφορετικά, θα συνεχίσουν να μας καταπίνουν έναν – έναν κι εμείς θα περιμένουμε στην ουρά της ταπείνωσης για να μας φτύσει η εξουσία μέσα από το πρόσωπο μιας τσούλας με ένα «έλα, τελείωνε, περιμένουν κι άλλοι να με πρήξουν».

kartesios