Η μεγάλη επιτυχία της Ευρώπης το 2012 ήταν να αποφύγει να γίνει άλλη μία αποτυχημένη νομισματική ένωση. Οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Mario Draghi συγκεκριμένα εμπόδισαν την κατάρρευση της αγοράς και εξαγόρασαν χρόνο για τους Ευρωπαίους ηγέτες ώστε να υλοποιήσουν τις πολιτικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις τους. Αλλά μήπως οι πολιτικοί ηγέτες επιλέξουν και πάλι τις πρόχειρες λύσεις αντί μια κοινή αποτελεσματική στρατηγική;

Σίγουρα, λίγοι οραματίστηκαν τον βαθμό συμβιβασμού και ενσωμάτωσης που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Αλλά η πραγματική έκπληξη ήταν η δημιουργικότητα της ΕΚΤ στο σχεδιασμό τρόπων για να αποφευχθεί η ξαφνική χρεοκοπία τραπεζών και κρατών. Αν και χρειάζεται πλέον φοβερή πειθαρχία για να μάθει κανείς όλα τα νέα τα ακρωνύμια που δημιουργήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια, τα LTRO (μακροπρόθεσμη λειτουργία αναχρηματοδότησης) και τα OMT (οριστικές νομισματικές συναλλαγές) θα μείνουν στην ιστορία ως τα δίδυμα μπαζούκας της ΕΚΤ.

Παρ' όλα αυτά, τα μπαζούκας μπορεί να κερδίζουν μάχες, όχι και πολέμους όμως. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στον τομέα των οικονομικών, διότι οι αγορές, οι πολιτικοί και οι πολίτες καλούνται να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η επιτυχία του 2012 ήταν ότι τερματίστηκε η οξεία φάση της κρίσης. Αλλά  τα χρόνια χαρακτηριστικά της παραμένουν.

Φυσικά, οι κεφαλαιαγορές έχουν εκ νέου ανοίξει για μεγάλες εταιρείες και πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες. Η Ευρώπη αισθάνεται καλύτερα. Αλλά δεν είναι πολύ σοφό να κρίνουμε την οικονομική υγεία σε σχέση με το κόστος δανεισμού, το οποίο μπορεί να αλλάξει απότομα. Μαζί με άλλες κεντρικές τράπεζες, η ΕΚΤ έχει εξασφαλίσει ότι οι οποιεσδήποτε αμφιβολίες περί φερεγγυότητας έχουν προσωρινά καταλαγιάσει λόγω της αυξημένης ρευστότητας.

Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου ορίσαν το όραμα που περιέγραψε ο Draghi τον περασμένο Ιούλιο. Αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες απέρριψαν ακόμη και τον περιορισμένο επιμερισμό δημοσιονομικού κινδύνου, με τη μορφή συμβάσεων ανεργίας ορισμένου χρόνου.

Οι πιο φερέγγυες ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια νομισματική ένωση μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν κάθε μέλος δεσμευτεί έναντι υπεύθυνων μακροοικονομικών πολιτικών που θα αποτρέπουν τη συσσώρευση των ανισορροπιών. Υπάρχει μια ισχυρή λογική σε αυτό το επιχείρημα, δεδομένου ότι μια ένωση στην οποία σε ορισμένα κράτη «οι φορολογούμενοι πληρώνουν πάντα για τους άλλους» δεν μπορεί να αντέξει πολιτικά.

Παρ 'όλα αυτά, σε έναν κόσμο γρήγορων και δωρεάν ροών κεφαλαίου, οι ηγέτες της Ευρώπης δεν κατάφεραν να συνειδητοποιήσουν ότι οι μηχανισμοί ελέγχου δεν μπορεί να αποτρέψουν την συσσώρευση των ανισορροπιών.

Αυτό το όραμα προβλέπει ελάχιστες δημοσιονομικές μεταβιβάσεις για να αμβλυνθούν οι ασύμμετρες επιπτώσεις των κοινών διαταραχών. Αντ' αυτού, μια ομάδα ρυθμιστικών αρχών στη Φρανκφούρτη και οι γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες θα εντοπίζουν τις ανισορροπίες πριν εξελιχθούν.

Για την περιφέρεια της Ευρώπης, η μινιμαλιστική προσέγγιση της δημοσιονομικής ενοποίησης σημαίνει ένα πράγμα: σε κάθε χώρα δημόσιο και ιδιωτικό χρέος θα πρέπει να μειωθούν σε επίπεδα που να συνδέονται με τις ΑΑΑ οικονομίες, επειδή η εξωτερική χρηματοδότηση για συνεχιζόμενες ανισορροπίες δεν μπορεί να εξασφαλιστεί επ'άπειρο.

Οι οξείες κρίσεις σπάνια παράγουν πολιτικά κινήματα που απαιτούν αλλαγή. Αντίθετα, ο φόβος κυριαρχεί και το status quo - σε αυτή την περίπτωση, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση - νικάει, όπως γίνεται από το 2010 στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ολλανδία. Είναι η χρόνια φάση της κρίσης που φέρνει την αλλαγή, καθώς ο φόβος δίνει τη θέση του στην οργή και η πολιτική κινείται στα άκρα.

Η Ιαπωνία μπορεί να φαίνεται να παρέχει ένα αντι-παράδειγμα. Η χώρα βρίσκεται σε μια χρόνια κατάσταση για σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα, αλλά χρειάστηκαν σχεδόν δύο δεκαετίες για να φύγει το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα από την εξουσία (και τώρα επέστρεψε).

Ωστόσο, η μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ιαπωνίας ήταν σταδιακή και, το σημαντικότερο, η ανεργία παρέμεινε κάτω του 5,5%, σε σύγκριση με το 20% μέσο όρο στις πέντε χειρότερες οικονομίες της Ευρώπης.

Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη δυσφορία της Ιαπωνίας βρίσκεται στην απροθυμία των πολιτικών της από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 να αντιμετωπίσουν έναν τραπεζικό τομέα φορτωμένο με τοξικά χρέη ακινήτων. Το δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι η ταχεία διάγνωση και θεραπεία δείχνει σε μεγάλο βαθμό αν μια χώρα μετά τη έξοδο από την οξεία φάση της κρίσης θα οδηγηθεί σε μια παρατεταμένη φάση ταχεία ή θα επιστρέψει στην  υγιή ανάπτυξη.

Αυτή η στρατηγική δεν μπορεί να επαναληφθεί στην Ευρώπη. Η χρόνια προσαρμογή δεν είναι βιώσιμη, δεδομένου ότι κατά τόπους η ανεργία έχει υπερβεί το 20% και ότι ο δανειστής έσχατης ανάγκης, περιορίζεται από τις προτιμήσεις των μελών του.

Η συνταγή είναι σαφής: φτιάξτε τις τράπεζες, μοιράστε το βάρος των λαθών του παρελθόντος μεταξύ των χωρών, και αντικαταστήστε το OMT με ένα ισοδύναμο όπλο, μετατέποντας τον ESM σε ένα ταμείο διάσωσης που μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα μεγάλα και μικρά. Η προγραμματισμένη μετάβαση σε ένα καθεστώς 'διάσωσης' και για τους ιδιώτες πιστωτές και η πολιτική αποδοχή της κρατικής χρεωκοπίας θα δώσουν κατά πάσα πιθανότητα ένα τέλος στη δημοσιονομική ασωτία.

Αλλά το έπος της Ευρώπης δεν θα τελειώσει εκεί. Έχοντας δραπετεύσει την οργή των αγορών, οι πολιτικοί θα την αντιμετωπίσουν τώρα από τους ψηφοφόρους τους.