«Δεν αντέχω άλλο να πληρώνω τη δόση, τι να κάνω;»
Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες –ακόμη και όσοι έχουν προχωρήσει πρόσφατα σε ρύθμισης της οφειλής τους ύστερα από απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα- δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν. Ακούν συνέχεια ότι έρχεται η ρύθμιση, και η ρύθμιση δεν έρχεται. Ακούν ότι θα γίνουν αλλαγές στον «νόμο Κατσέλη» και ούτε αυτές φαίνονται στον ορίζοντα. Ποιες είναι επομένως οι επιλογές που έχουμε αυτή τη στιγμή για να ρυθμίσουμε το στεγαστικό μας;
Διακρίνουμε τρεις εναλλακτικές διαδρομές:
1. Μπορούμε να περιμένουμε τη νέα ρύθμιση που υποτίθεται ότι θα καταθέσει το υπουργείο Ανάπτυξης. Σε αυτή, θα μπορούν να ενταχθούν όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα έως 25.000 ευρώ το οποίο όμως να έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον 35% μέσα στην τελευταία τριετία. Επίσης, η αντικειμενική αξία του ακινήτου, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ.
Η ρύθμιση, θα επιτρέπει στον δανειολήπτη για ένα χρονικό διάστημα δύο ετών (ή τεσσάρων ετών καθώς στη διετία θα επανεξετάζεται αν πληρούνται τα κριτήρια) να πληρώνει μόνο τόκους ενώ η οφειλή θα τοκίζεται με επιτόκιο 1,5% ανεξάρτητα από το ποιο είναι το επιτόκιο που προβλέπει η σύμβαση.
Μετά τη λήξη της 2ετίας ή της τετραετίας, οι όροι του δανείου θα επανέρχονται στα προ της ρύθμισης επίπεδα. Για όποιους μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση θα είναι μια καλή εξέλιξη αρκεί βεβαίως να δούμε και το τελικό περιεχόμενο της διάταξης. Θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι από τη ρύθμιση δεν θα προκύπτουν βάρη για τον δανειολήπτη, τα οποία θα καλείται να πληρώσει μετά το τέλος της «χαριστικής περιόδου». Τέτοια βάρη θα μπορούσαν να είναι η κεφαλαιοποίηση των τόκων, ή η αλλαγή προς το χειρότερο των όρων της δανειακής σύμβασης.
Από το υπουργείο Ανάπτυξης, διατείνονται ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Αλλού όμως είναι το ζήτημα. Πότε θα κατατεθεί η ρύθμιση; Υποτίθεται ότι η υπόθεση βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα χέρια της Τράπεζας της Ελλάδας η οποία θα πρέπει να καταθέσει τη δική της άποψη προκειμένου να δώσει και το τελικό «οκ» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μετά θα κατατεθεί το νομοσχέδιο στη Βουλή κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να περιμένουμε αρκετές εβδομάδες ακόμη.
2. Η 2η λύση είναι να καταφύγετε σε απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα ζητώντας να σας ρυθμίσει το δάνειό σας. Είναι αυτονόητο ότι οι ρυθμίσεις που κάνουν οι ίδιες οι τράπεζες δεν είναι τόσο «γενναιόδωρες» όσο αυτοί που μας υπόσχεται η κυβέρνηση. Ωστόσο, η απευθείας διαπραγμάτευση μπορεί να είναι η μοναδική λύση για όσους δεν πληρούν τα κριτήρια προκειμένου να υπαχθούν στο προωθούμενο νομοσχέδιο.
Επίσης, η απευθείας διαπραγμάτευση είναι λύση αμέσου δράσεως καθώς η δόση προσαρμόζεται στα χαμηλότερα επίπεδα μέσα σε εβδομάδες. Δεν έχει διευκρινιστεί αν δανειολήπτης που έχει ήδη ρυθμίσει το δάνειό του ύστερα από απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα, θα μπορεί στη συνέχεια να υπαχθεί και στη ρύθμιση του νομοσχεδίου εφόσον φυσικά πληροί τις προϋποθέσεις. Οι ρυθμίσεις των τραπεζών, είναι δύο ειδών: ή προβλέπουν περίοδο χάριτος κατά τις οποίες ο δανειολήπτης καταβάλλει μόνο τόκους ή…τίποτα, ή προβλέπουν επιμήκυνση η οποία έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται η μηνιαία δόση. Και στις δύο περιπτώσεις, ο δανειολήπτης καταλήγει να πληρώνει περισσότερα σε τόκους.
3. Η 3η λύση, είναι η υπαγωγή στον νόμο Κατσέλη. Το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε ότι προχωρεί στην αλλαγή του νόμου. Όποιος υπαχθεί στη ρύθμιση, θα καλείται να πληρώνει ένα ποσό έναντι της οφειλής του από την ημέρα που θα καταθέσει την αίτηση. Σήμερα, δεν συμβαίνει αυτό. Πληρώνουμε από τη στιγμή που θα εκδοθεί η δικαστική απόφαση. Όποιος όμως καταθέσει σήμερα αίτηση, παίρνει δικάσιμο για το 2016 ή και αργότερα. Για στεγαστικά δάνεια, ο νόμος Κατσέλη προβλέπει ότι ο δανειολήπτης, για να κρατήσει το σπίτι στην κατοχή του, θα πρέπει να αποπληρώσει 20ετές δάνειο το οποίο να αντιστοιχεί στο 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Άρα, η υπαγωγή συμφέρει μόνο αν το δάνειο που έχει εκταμιευτεί μέχρι σήμερα, είναι μεγαλύτερο από αυτή την αναλογία.
Διακρίνουμε τρεις εναλλακτικές διαδρομές:
1. Μπορούμε να περιμένουμε τη νέα ρύθμιση που υποτίθεται ότι θα καταθέσει το υπουργείο Ανάπτυξης. Σε αυτή, θα μπορούν να ενταχθούν όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα έως 25.000 ευρώ το οποίο όμως να έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον 35% μέσα στην τελευταία τριετία. Επίσης, η αντικειμενική αξία του ακινήτου, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ.
Η ρύθμιση, θα επιτρέπει στον δανειολήπτη για ένα χρονικό διάστημα δύο ετών (ή τεσσάρων ετών καθώς στη διετία θα επανεξετάζεται αν πληρούνται τα κριτήρια) να πληρώνει μόνο τόκους ενώ η οφειλή θα τοκίζεται με επιτόκιο 1,5% ανεξάρτητα από το ποιο είναι το επιτόκιο που προβλέπει η σύμβαση.
Μετά τη λήξη της 2ετίας ή της τετραετίας, οι όροι του δανείου θα επανέρχονται στα προ της ρύθμισης επίπεδα. Για όποιους μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση θα είναι μια καλή εξέλιξη αρκεί βεβαίως να δούμε και το τελικό περιεχόμενο της διάταξης. Θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι από τη ρύθμιση δεν θα προκύπτουν βάρη για τον δανειολήπτη, τα οποία θα καλείται να πληρώσει μετά το τέλος της «χαριστικής περιόδου». Τέτοια βάρη θα μπορούσαν να είναι η κεφαλαιοποίηση των τόκων, ή η αλλαγή προς το χειρότερο των όρων της δανειακής σύμβασης.
Από το υπουργείο Ανάπτυξης, διατείνονται ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Αλλού όμως είναι το ζήτημα. Πότε θα κατατεθεί η ρύθμιση; Υποτίθεται ότι η υπόθεση βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα χέρια της Τράπεζας της Ελλάδας η οποία θα πρέπει να καταθέσει τη δική της άποψη προκειμένου να δώσει και το τελικό «οκ» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μετά θα κατατεθεί το νομοσχέδιο στη Βουλή κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να περιμένουμε αρκετές εβδομάδες ακόμη.
2. Η 2η λύση είναι να καταφύγετε σε απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα ζητώντας να σας ρυθμίσει το δάνειό σας. Είναι αυτονόητο ότι οι ρυθμίσεις που κάνουν οι ίδιες οι τράπεζες δεν είναι τόσο «γενναιόδωρες» όσο αυτοί που μας υπόσχεται η κυβέρνηση. Ωστόσο, η απευθείας διαπραγμάτευση μπορεί να είναι η μοναδική λύση για όσους δεν πληρούν τα κριτήρια προκειμένου να υπαχθούν στο προωθούμενο νομοσχέδιο.
Επίσης, η απευθείας διαπραγμάτευση είναι λύση αμέσου δράσεως καθώς η δόση προσαρμόζεται στα χαμηλότερα επίπεδα μέσα σε εβδομάδες. Δεν έχει διευκρινιστεί αν δανειολήπτης που έχει ήδη ρυθμίσει το δάνειό του ύστερα από απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα, θα μπορεί στη συνέχεια να υπαχθεί και στη ρύθμιση του νομοσχεδίου εφόσον φυσικά πληροί τις προϋποθέσεις. Οι ρυθμίσεις των τραπεζών, είναι δύο ειδών: ή προβλέπουν περίοδο χάριτος κατά τις οποίες ο δανειολήπτης καταβάλλει μόνο τόκους ή…τίποτα, ή προβλέπουν επιμήκυνση η οποία έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται η μηνιαία δόση. Και στις δύο περιπτώσεις, ο δανειολήπτης καταλήγει να πληρώνει περισσότερα σε τόκους.
3. Η 3η λύση, είναι η υπαγωγή στον νόμο Κατσέλη. Το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε ότι προχωρεί στην αλλαγή του νόμου. Όποιος υπαχθεί στη ρύθμιση, θα καλείται να πληρώνει ένα ποσό έναντι της οφειλής του από την ημέρα που θα καταθέσει την αίτηση. Σήμερα, δεν συμβαίνει αυτό. Πληρώνουμε από τη στιγμή που θα εκδοθεί η δικαστική απόφαση. Όποιος όμως καταθέσει σήμερα αίτηση, παίρνει δικάσιμο για το 2016 ή και αργότερα. Για στεγαστικά δάνεια, ο νόμος Κατσέλη προβλέπει ότι ο δανειολήπτης, για να κρατήσει το σπίτι στην κατοχή του, θα πρέπει να αποπληρώσει 20ετές δάνειο το οποίο να αντιστοιχεί στο 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Άρα, η υπαγωγή συμφέρει μόνο αν το δάνειο που έχει εκταμιευτεί μέχρι σήμερα, είναι μεγαλύτερο από αυτή την αναλογία.