«Τι κάνεις εσύ εδώ;» Ο δισεκατομμυριούχος επιχειριματίας αναφώνησε έκπληκτος μόλις τον είδε. «Είμαι φυσικός» ήρθε γρήγορα η απάντηση. Η αντίδραση ήταν εύλογη: ήταν σαν να είχε συναντήσει εργάτη από τα κτήματα στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός.

Μεταξύ της κοινωνικής δικτύωσης, της αυτοπροβολής και όλων των άλλων με τα οποία καταγίνονται πολιτικοί και χρηματοδότες συνήθως (όπως σκι) κατά τη συνάντηση τους στο Νταβός τον περασμένο μήνα συζήτησαν και την κακή υγεία της παγκόσμιας οικονομίας. Οι αρχηγοί κρατών θεωρούν ότι η θεραπεία είναι η καλύτερη διακυβέρνησηι – οι κεντρικές τράπεζες θέλουν καλύτερους οικονομικούς ελέγχους-οι επενδυτικοί τραπεζίτες πιστεύουν ότι οι αγορές θα μας σώσουν. Οι οικονομολόγοι προσφέρουν νέες θεωρίες και οι επιχειρηματίες του διαδικτύου εμπιστεύονται  τα social media. Το μόνο πράγμα που ήταν κοινό ήτα η πεποίθηση ότι υπάρχει μια γρήγορη λύση.

Το πλεονέκτημα του να χτίζεις παλάτια στην άμμο είναι ότι παρέχουν θέα πέρα ​​από τα άμεσα προβλήματα. Εκεί όπου κανείς βλέπει την τραπεζική κρίση, την κρίση χρέους, την νομισματική κρίση ή κάποιες άλλες κρίσεις, οι ακαδημαϊκοί μπορούν να δουν ακόμη πιο ανησυχητικές εξελίξεις. Είμαστε στη μέση μιας κρίσης τεχνολογίας. Το κύμα των επαναστατικών τεχνολογιών, τώρα εμφανίζεται λιγότερο συχνά από ότι απαιτεί η σταθερή οικονομική ανάπτυξη. Ακόμα και οι τραπεζίτες διαμαρτύρονται για την έλλειψη νέων τεχνολογιών για να επενδύσουν.

Κοιτάξτε το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα - ήταν γεμάτο με τεχνολογική πρόοδο. Η silicon επανάσταση οδήγησε στους υπολογιστές, στα μικροτσίπ, τα κινητά τηλέφωνα και το διαδίκτυο. Υπήρξε επίσης ο Sputnik, τα λέιζερ, ο αγώνας προς τη Σελήνη, το Global Positioning System (GPS). Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, εκτός από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η τεχνολογία δεν έχει προσφέρει τεράστια άλματα και ασχολείται κυρίως με την βελτίωση και όχι την ανακάλυψη.

Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι προσεγγίζουμε μια παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας μετά από μια περίοδο όπου η συγκομιδή ήταν πλούσια. Αλλά επειδή αυτό δεν έχει ακόμη οδηγήσει σε μια σαφή οικονομική ύφεση, οι άνθρωποι δεν δίνουν μεγάλη προσοχή. Το γεγονός ότι οι οικονομολόγοι είναι γνωστοί για τις εύγλωττες εξηγήσεις τους ως προς το τι πήγε στραβά με τις προηγούμενες θεωρίες, δεν βοηθά.

Υπάρχει μια σοβαρή κρίση στον τομέα των  νέων γνώσεων και μέχρι εκεί δε βλέπουν οι οικονομολόγοι.Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν ανακαλύψεις, αλλά ότι ο ρυθμός έχει επιβραδυνθεί. Χωρίς νέες γνώσεις, μόνο παράγωγες τεχνολογίες είναι δυνατές - και, να και σημαντικές, δεν είναι σε θέση να τροφοδοτήσουν τα είδη των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης που ο κόσμος γνώρισε με την έλευση της βιομηχανικής επανάστασης.

Η βασική έρευνα μπορεί να φαντάζει σπατάλη χρημάτων για πολλούς, αφού δεν παρέχει άμεση απόδοση. Παντώς καλό είναι να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει άχρηστη βασική γνώση. Η silicon επανάσταση δε θα είχε επέλθει χωρίς την κβαντική φυσική. Τα μαθηματικά επιτρέπουν την ασφάλεια στο διαδίκτυο και  προστατεύουν τους υπολογιστές κάθε δευτερόλεπτο. Η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν μπορεί να φαίνεται άσχετη, αλλά το δορυφορικό σύστημα πλοήγησης δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς αυτήν. Η πορεία από τις βασικές ανακαλύψεις προς τα καταναλωτικά προϊόντα είναι δύσκολη, σκοτεινή και αργή - αλλά αν αφαιρέσουμε τα βασικά ολόκληρη η αλυσίδα θα καταρρεύσει.

Αυτή η λογική υπαγορεύει ότι πρέπει να επενδύσουμε σε βασική έρευνα για να αποκτήσουμε νέες γνώσεις. Στο Νταβός ήταν όλοι κατηγορηματικά υπέρ της αύξησης της υποστήριξης για την επιστήμη. Δυστυχώς, οι άνθρωποι δεν είναι λογικά ζώα. Αν όμως ρωτήσει κανείς τους ίδιους ανθρώπους αν οι εταιρείες τους θα πλήρωναν ένα φόρο υπέρ της επιστημονικής έρευνας, η απάντηση ήταν ένα κατηγορηματικό Όχι. Και όχι πάλι σε οποιοδήποτε άλλο φόρο. Πως αλλιώς θα βρεθούν τα χρήματα όμως;

Μέχρι πριν από 40 χρόνια, η απειλή του πολέμου υποχρέωναν τις χώρες να ψάξουν για μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα και όχι τους πιθανούς εχθρούς. Αυτή η απειλή τροφοδοτούσε επενδύσεις στον τομέα της επιστήμης, η οποία επέτρεψε την βιομηχανική επανάσταση να συνεχίσει. Σήμερα, η απειλή από την υπερθέρμανση του πλανήτη, τον υπερπληθυσμό και την έλλειψη φυσικών πόρων δεν φαίνεται αρκετά τρομακτικό.

Οι δυτικές κυβερνήσεις μειώνουν τα ερευνητικά τους προγράμματα για την αντιμετώπιση των οικονομικών περιορισμών και υπό το πρίσμα της αρνητικής άποψης των ψηφοφόρων για την ακαδημαϊκή έρευνα. Το Νταβός μας πείθει ότι υπάρχει μικρή ελπίδα για αλλαγή. Αυτό θα απαιτούσε αλλαγή στην ανθρώπινη φύση. Φοβάμαι ότι οι οικονομολόγοι μπορεί να έχουν δίκιο αυτή τη φορά, και η στασιμότητα ιαπωνικού τύπου, θα μοιάζει με ένα αισιόδοξο σενάριο.

Η βιομηχανική επανάσταση και η οικονομική ανάπτυξη μπορεί ωστόσο να συνεχιστεί. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αστροφυσικοί έχουν εντοπίσει έναν τεράστιο κοσμικό βράχο που θα χτυπήσει τη Γη σε 50 χρόνια. Αυτό θα πρέπει μάλλον να είναι αρκετά τρομακτικό. Ο κόσμος μπορεί να εκτρέψει σίγουρα αυτή την απειλή, αλλά θα πρέπει να αναπτυχθούν νέες γνώσεις και τεχνολογίες. Τέλος, ίσως οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν ότι τα social media μπορεί να κάνουν μερικούς ανθρώπους πολύ πλούσιους, αλλά δεν μπορούν να σώσουν τον πλανήτη. Αυτό το τελευταίο απαιτεί νέες θεμελιώδεις ανακαλύψεις.